Türkiye’de sosyal medya konulu doktora tezlerinin incelenmesi

Abstract

Sosyal medya sayesinde iletişim alanında yakınlık ve uzaklık da anlamını büyük ölçüde yitirmiştir. Gündelik yaşamdaki her türlü ilişkide sosyal medyanın rolü giderek artmaktadır. Bu çalışmada sosyal medya olgusunun bilimsel anlamda ne derece ve ne türden çalışmalarla ele alındığının ortaya konulması amaçlanmıştır. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi verilerine bağlı olarak yapılan literatür taramasının sonucunda, sosyal medya konusunda Türkiye‟de yapılan doktora tezlerinin başlangıç tarihinin 2011 yılı olduğu ve 2020 yılı Ocak ayı itibarıyla bu konuda toplam 148 doktora tezi olduğu ancak bunlardan 135‟ine erişim izni verildiği görülmüştür. Türkiye‟de sosyal medya konulu doktora tezlerinin hazırlandığı üniversiteler incelendiğinde toplam 45 üniversitede çalışıldığı, bu üniversitelerin %89,7‟sinin (38) devlet üniversitesi, %10,3‟ünün ise (7) vakıf üniversitesi olduğu tespit edilmiştir. Sosyal medya konulu doktora tezlerinde kullanılan araştırma yöntemleri incelendiğinde; %50,4‟ün de nicel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı, %33,3‟ünde nitel yöntemlerin, %16,3‟ünde ise karma (hem nicel hem nitel) yöntemlerin kullanıldığı görülmüştür. Kullanılan araştırma teknikleri incelendiğinde; ilk sırada %42,2 ile anket ve ölçeklerin bir arada kullanıldığı çalışmalar gelmektedir. İkinci sırada %14,8 ile içerik analizi tekniği gelmekte, üçüncü sırada ise %5,9 ile görüşme tekniği gelmektedir. Birey ve toplum hayatında giderek daha fazla yer edinmesine bağlı olarak bu konu ile ilgilenen bilim dallarının da çeşitlendiği ve buna bağlı olarak araştırma yöntem ve tekniklerinde de aynı yönde bir artışın olduğu belirtilebilir.

By virtue of social media, the proximity and remoteness also lost their meanings in the area of communication to a large extent. In every type of relationship in daily life, the role played by the social media is gradually multiplied. In this study, it is aimed to reveal to what extent and with what kind of studies the social media phenomenon has been discussed scientifically. As per the literature review conducted on the basis of the databases of the National Thesis Center of the Council of Higher Education of Turkey (YÖK), it was discerned that the starting year of the doctoral dissertations which were prepared in Turkey on the topic of social media was 2011 and there were a total of 148 doctoral dissertations on this topic until January 2020, however, the permission to access was granted only to 135 out of all dissertations. In Turkey, upon the review of universities where doctoral dissertations were composed on the topic of social media, it was found that social media was studied in 45 universities and, of these universities, 89.7% (38) were public universities whilst 10.3% (7) were foundation universities. The review of research methods which were used in doctoral dissertations on the topic of social media indicated that quantitative research methods were used in 50.4% of the dissertations, qualitative research methods were used in 33.3% of the dissertations and mixed-type research methods (both quantitative and qualitative) were used in 16.3% of the dissertations. As per the exploration of research techniques which were utilized, studies in which surveys and scales were used together came at the top with 42.2% of the dissertations. The content analysis comes second with 14.8% and is followed by the interview technique ranking third with 5.9%. It can be further stated that scientific disciplines interested in this topic also get diversified as the social media gradually gains more ground in the life of individual and society, and hence, in the same direction, there is also an increase in the number of research methods and techniques.