Türkiye’de sigara tüketimi üzerinde fiyatların, nüfusun ve işsizliğin etkileri: 1990-2019 dönemi

Abstract

Sigara kullanımının giderek yaygınlaşması ve ülkeler için önemli bir sorun teşkil etmesi, hükümetlerin, ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşların bir takım mali ve sosyal tedbirler almasına neden olmuştur/ olmaktadır. Ülkelerin sağlık altyapısı ne kadar güçlü, sosyal ve siyasal tedbirler ne kadar katı olursa olsun sigara kullanımının azaltılmasında en önemli unsur elbette bireylerin bilinç olmasıdır. Dünyanın en karlı sektörleri arasında yer alan sigara üretimi ve ticareti her geçen gün daha ileri üretim ve pazarlama teknikleri kullanmaktadır. Bu çalışmada, 1990-2019 yılları arasında Türkiye’de sigara fiyatlarının artırılmasının sigara tüketimini ne yönde etkilediği, işsizlik ve nüfus artışı ile sigara tüketimi arasındaki ilişki araĢtırılmıştır. Elde edilen veriler arasında nedensellik ilişkisinin varlığı, Granger nedensellik testiyle incelenmiş olup eş bütünleşme ilişkisinin varlığı ise, Johansen eş bütünleşme testi ile analiz edilmiştir. Çalışma bulgularına göre işsizlik ve nüfus artışının sigara tüketimini artırdığı, sigara fiyatlarının (vergilerin) artırılmasının ise sigara tüketimini azalttığı saptanmıştır.

The increasing prevalence of smoking and the fact that it poses an important problem for countries causes governments, national and international institutions and organizations to take some financial and social measures. No matter how strong the health infrastructure of the countries and how strict the social and political measures are, the most important factor in reducing smoking is the awareness of individuals. Cigarette production and trade, which is among the most profitable sectors of the world, uses more advanced production and marketing techniques every day. In this study, between the years of 1990-2019 in Turkey, in what direction it affects the increasing the consumption of cigarette prices, unemployment and population growth have investigated the relationship between cigarette consumption. The existence of a causality relationship among the obtained data was examined with the Granger causality test, and the existence of a cointegration relationship was analyzed with the Johansen cointegration test. According to the findings of the study, it was determined that unemployment and population growth increased cigarette consumption, while increasing cigarette prices (taxes) decreased cigarette consumption.