Seydiler bölgesi (Afyonkarahisar) diyatomitinin bitkisel yağların ağartılmasında kullanım olanaklarının araştırılması

Abstract

Bu çalışmada; Seydiler Bölgesi (İscehisar, Afyonkarahisar) diyatomit ocağına ait diyatomit kullanılarak üretilen kalsine ve flaks kalsine diyatomitin mineralojik, jeokimyasal ve fiziksel özellikleri ile diyatomit örneklerinin bitkisel yağların ağartılması işlemindeki performansı incelenmiştir. X-ışını kırınımı (XRD) incelemelerinde doğal diyatomitin büyük oranda amorf silisten meydana geldiği, düşük oranda opal-CT/kristobalit, tridimit ve kuvars minerallerini içerdiği, diğer taraftan ağartma toprağının çoğunlukla simektit mineralinden oluştuğu ve az oranda ise illit, kuvars, feldispat ve dolomit minerallerini ihtiva ettiği belirlenmiştir. Diyatomitin ekonomik olarak kullanımındaki en önemli faktörlerden birisi olan SiO2 içeriği % 89,132 olarak belirlenmiş olup, bu değer ticari olarak kullanım için arzu edilen oranın üzerindedir. Diyatomitlerin yağ ağartma performansları ayçiçek ve kanola yağlarında gerçekleştirilmiştir. Ayçiçek yağında, kontrol grubu değerlerine (L* 77.09; a*-6.21; b*43.23) parlaklık, kırmızı renk ve sarı renk yönünden en çok yaklaşan diyatomit çeşitlerinin; parlaklık yönünden doğal diatomit (15 dk; L* 73.39), kırmızı renk bakımından kalsine diatomit (15 dk; a*-6.29) ve sarı renk bakımından ise flaks kalsine diyatomit’in (30 dk; b*35.64) olduğu tespit edilmiştir. Kanola yağında da farklı değerler belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda; uygulanan renk açma prosesi sürelerine göre bu diyatomit türlerinin, renk açma düzeylerinin değişebileceği ve gıda teknolojisinde yaygın kullanılan ticari ağartma toprağına yakın değerlerin elde edilebileceği tespit edilmiştir.

In this study; Mineralogical, geochemical and physical properties of calcined and flux calcined diatomite produced by using diatomite belonging to the diatomite quarry in the Seydiler Region (Iscehisar, Afyonkarahisar) and the performance of diatomite samples were investigated for the bleaching process of vegetable oils. In X-ray diffraction (XRD) studies, natural diatomite is mostly composed of amorphous silica, contains low proportion of opal-CT/cristobalite, tridymite and quartz minerals, on the other hand, bleaching earth is mostly composed of smectite mineral and it has been determined contain a small amount of illite, quartz, feldspar and dolomite minerals. SiO2 content which is one of the most important factors in the economic use of diatomite was determined as 89,132% which is above the desired rate for commercial use. Oil bleaching performances of diatomites were carried out in sunflower and canola oils. In sunflower oil, diatomite cultivars, which were closest to the control group values (L* 77.09; a*-6.21; b*43.23) in terms of brightness, red color and yellow color; It was determined that natural diatomite (15 min; L* 73.39) in terms of brightness, calcined diatomite (15 min; a*-6.29) in terms of red color and flux calcined diatomite (30 min; b*35.64) in terms of yellow color. Different values were also determined in canola oil. In line with these results; According to the applied bleaching process times these diatomite types may change their color lightening levels and it has been determined that can be obtained close values to commercial bleaching earth which is widely used in food technology.