Aydın İli örneğinde karbon depolama potansiyelinin mekânsal ve zamansal analizi

Abstract

Hızla artan nüfus, endüstriyelleşme ve doğal kaynakların aşırı kullanımı/tahribi ile birlikte tüm dünyada karbon salınımında artışlar yaşanmıştır. Sera gazları ve karbondioksit gibi zararlı gazların havadaki miktarının artışı ile ilişkilendirilen karbon salınımı, iklim değişikliği ve ısınma gibi küresel sorunlara sebep olan en önemli faktörlerden birisidir. Doğal ekosistemlerde toprak, su ve ormanlar karbondioksitin temel bileşeni olan karbonun depolanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, özellikle yoğun kentleşmeye bağlı olarak genişleyen kentlerde alan kullanım/arazi örtüsü değişimine bağlı olarak karasal karbon depolarında kayıplar yaşanmaktadır. Bu kapsamda, bu çalışma ile son yıllarda yoğun kentleşme sürecine maruz kalan ve ve peyzaj yapısında mekansal değişimlerin yaşandığı Aydın kenti bütününde ve ilçelerinde, 1990-2017 yılları arasında karbon depolama potansiyelinde meydana gelen değişimler analiz edilmiştir. Çalışma alanında karbon depolama potansiyelinin belirlenmesinde Myeong vd. (2006)’nin geliştirdiği NDVI verilerine dayanan yöntem kullanılmıştır. Sonuç olarak, Aydın ili ve ilçelerinde, 1990 ve 2017 yılları arasında il geneli ve ilçelerinde kentleşmeye kıyasla, tarım alanları ve doğal/yarı doğal alanlarda yer alan bitki örtüsünde meydana gelen artışın, karbon depolama potansiyeli üzerinde daha büyük bir etkiye sahip olduğu anlaşılmıştır.

Along with the rapidly increasing population, industrialisation and the excessive use/destruction of natural resources, carbon emissions have also increased all over the world. Associated with the increase in the amount of harmful gases; such as greenhouse gases and carbon dioxide, carbon emissions are one of the most important factors causing global problems such as climate change and warming. In natural ecosystems, soil, water and forests play an important role in carbon storage, which is the main component of CO2. However, especially in urbanised areas and enlarged cities, there are losses in terrestrial carbon depots due to land use/land cover changes. In this context, the changes in carbon storage potential between 1990 and 2017 were analysed in the whole city of Aydın and its districts, which have been subjected to intense urbanisation process and spatial changes in the landscape structure in recent years. As a result, it was found that the increase in the vegetation in the agricultural areas and natural/semi-natural areas in Aydın province and its districts between 1990 and 2017 had a greater impact on the carbon storage potential compared to the urbanisation process.