Ebu’l-Hasan el-Harakānî’nin Allah tasavvuru

Abstract

Âlemleri yoktan var eden Yüce Allah, insanoğlunu pek çok varlıktan üstün yaratmış, sayısız nimetler bahşetmiş, örnek alacağı peygamber ve kutsal kitap göndermiş, böylece ona ebedî cenneti kazanma fırsatı sunmuştur. Sağlıklı tefekkürün hakkını veren insanoğlu, doğru Allah tasavvuruna sahip olur, kendisini mükemmel surette yaratan Yüce Allah’ı tanır, O’na hakkıyla kulluk ederse, O’nun rızasını kazanır ve sonsuz cenneti elde eder. Ebu’l-Hasan el-Harakānî (ö. 425/1033), Yüce Allah’ın kendisine bahşettiği tüm bu nimetleri yerli yerinde kullanan, Allah Teâlâ’yı doğru tanıyan, O’na kulluk eden ve O’nun rızasını kazanmayı gaye edinen bir İslam âlimidir. Bu bakımdan bir müslümanın onun Allah tasavvurunu, yakîn imanını, teslimiyetini, tevekkülünü, ihlasını bilmesi ve kulluk tecrübesini örnek alması önemlidir. Zira asırlardır İsrâiliyât, Mesîhiyât, Mecûsiyât, mitoloji, masal ve mevzû hadislere dayandırılarak oluşturulmuş antropomorfik tanrı tasavvuru, insanların algı dünyalarını kirletmekte ve sakat anlayışlara neden olmaktadır. Böyle problemli tasavvurlara sahip olanlar Yüce Allah’ı gerektiği gibi tanıyamamakta ve O’na hakkıyla kulluk edememektedir. Dolayısıyla sağlıklı Allah tasavvuruna ulaşmak, Kur’ân ve sünnetin ilkelerini doğru anlamakla ve müstesna şahsiyetlerin öğretilerinden istifade etmekle mümkün olabilir. Bu çalışmanın amacı, Kur’ân-ı Kerîm’i ve Hz. Peygamber’in sahih sünnetini referans alan el-Harakānî’nin Allah tasavvurunu ve bu tasavvura sahip olmak için izlediği yol ve yöntemi ortaya koymak, Allah ile ilişkisini anlatan sözlerini analiz ederek İslâm’ı özümsemiş bir âlimin Allah tasavvurundan tüm müslümanların haberdar olmasını sağlamaktır.