Kamu hizmeti yayıncılığı: Trt üzerine bir inceleme (1964-1980)

Abstract

Kamuoyunun oluşmasında ve demokrasinin gelişmesinde en önemli araçlardan olan radyo ve televizyon 20. yüzyılın ilk çeyreğinde doğmuştur. Bu yeni kitle iletişim aracı ortaya çıktığı tarihten itibaren toplumda belirli görevler üstlenmeye başlamış ve ilk yıllarda eğlence aracı olarak işlev görürken öneminin anlaşılmasıyla merkezi hükûmetler tarafından ideolojilerini yaymak için propaganda aracı olarak kullanılmış, İkinci Dünya Savaşı sonrasında oluşan yeni düzende sundukları hizmetin niteliğinden dolayı özerk kurumlar olarak teşkilatlanmışlardır. Türkiye’de radyo-televizyon yayıncılığının gelişimine bakıldığında, biraz gecikmeli olarak, kıta Avrupası’ndaki ülkelere benzer bir gelişme gösterdiği görülmektedir. 1961 Anayasasıyla özerk olarak kurulan TRT, daha sonra yapılan yasal düzenlemelerle tarafsız olarak teşkilatlandırılmış ve siyasal iktidarların etkilerine açık hale gelmiştir. Çalışmada kitle iletişim araçlarının -radyo ve televizyon- kamu hizmeti yayıncılığının gereklerine göre yayın yapma sürecinde karşılaştıkları sorunlar TRT örneği üzerinden 1964-1980 yılları arası merkeze alınarak incelenmeye çalışılmıştır.

Radio and television, which are the most important tools in the formation of public opinion and the development of democracy, were born in the first quarter of the 20th century. This new mass media began to undertake certain tasks in society from the date of its emergence, and while it functioned as an entertainment tool in the first years, when its importance was understood, it was used as a propaganda tool by the central governments to spread their ideologies. They were organized as autonomous institutions due to the nature of the service they offered in the new order formed after the Second World War. When we look at the development of radio-television broadcasting in Turkey, it is seen that it has developed similar to the countries in continental Europe, with a slight delay. TRT, which was established autonomously with the 1961 Constitution, was organized impartially with later legal regulations and became open to the influence of political powers. In the study, the problems faced by mass media - radio and television - in the process of broadcasting in accordance with the requirements of public service broadcasting were tried to be examined by focusing on the TRT example between 1964 and 1980