Türk mitolojisindeki karakterlerin Türk sinemasına uyarlanması: Dede Korkut Hikâyeleri filmleri

Abstract

İnsanlık, yaratıcılığı ve yaratıcıyı anlama arayışıyla mitoloji kavramını ortaya çıkarmıştır. Mitoloji, mitleri araştıran, anlamlarını inceleyen ve yorumlayan bir bilim dalıdır. Türk mitolojisi, Türklerin varoluşunu, yaşayışlarını ve efsanelerini içermektedir. İslamiyet ön-cesi ve sonrasında destanlar ve hikâyeler şeklinde ifade edilen Türk mitolojisi, toplumun inançlarını ve kültürünü yansıtan bir araçtır. Dede Korkut hikâyeleri, Türk mitolojisinde İslamiyet öncesi ve sonrası Türk kültürünün özelliklerini başarılı bir şekilde yansıtmakta-dır. Bu çalışma, Türk mitolojisinden günümüze ulaşan Dede Korkut hikâyelerinden seçi-len karakterleri ve Türk sinemasındaki yansımalarını ele almaktadır. Araştırılan literatür ve elde edilen bilgiler doğrultusunda, Türk mitolojisindeki karakterler, mekanlar, motifler ve simgeler üzerinde bir inceleme gerçekleştirilmiştir. Dede Korkut hikâyelerinden seçi-len karakterlerin Türk sinemasındaki yansımaları, analizleri ve benzerlikleri, Türk sinema-sı perspektifinde ele alınmaktadır. Dede Korkut hikayeleri’nden Salur Kazan, Deli Dum-rul ve Bamsı Beyrek gibi karakterlere odaklanılmış ve Türk mitolojisindeki karakterlerle Türk sinemasındaki benzerlikler ve farklılıklar karakter analizi ile incelenmiştir. Türk si-nemasındaki karakterlerin, Türk mitolojisindeki karakterleri yansıttığı sonucuna ulaşıl-mıştır.

Humanity has brought forth the concept of mythology in its quest to understand creati-vity and the creator. Mythology is a branch of science that investigates, examines, and interprets myths. Turkish mythology encompasses the existence, way of life, and legends of the Turks. Turkish mythology, expressed in the form of epics and stories, both before and after the spread of Islam, serves as a means to reflect the beliefs and culture of soci-ety. The Dede Korkut stories successfully depict the characteristics of Turkish culture both before and after the arrival of Islam. This study focuses on selected characters from the Dede Korkut stories that have survived from Turkish mythology to the present day, as well as their reflections in Turkish cinema. In light of the literature reviewed and the information obtained, an examination has been conducted on the characters, locations, motifs, and symbols in Turkish mythology. The reflections, analyses, and similarities of the selected characters from the Dede Korkut stories in Turkish cinema are discussed from the perspective of Turkish cinema. Characters such as Deli Dumrul, Salur Kazan, and Bamsı Beyrek from the Dede Korkut stories are analyzed with a character analysis, highlighting the similarities and differences between Turkish mythology and Turkish cinema. It is concluded that the characters in Turkish cinema reflect the characters from Turkish mythology.