Okul öncesi öğrencilerinin bilimin doğasına ilişkin algılarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğrencilerinin bilimin doğasına ilişkin algılarının kısa hikayeler aracılığıyla belirlenmesidir. Nitel araştırma yöntemine sahip bu tezde durum çalışması deseninden faydalanılmıştır. Araştırmanın verileri, 2022-2023 eğitim öğretim yılında Afyonkarahisar İli İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı bir devlet okulu bünyesindeki anasınıfında eğitim alan 5 kız 5 erkek okul öncesi öğrencisinin görüşleri ile elde edilmiştir. Verilerin toplanması amacıyla araştırmacı tarafından görüşme formu hazırlanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu literatür desteğiyle hazırlanarak uzman görüşü alınmış ve pilot uygulama doğrultusunda son hali almıştır. Araştırma kapsamında okul öncesi öğrencileriyle bireysel görüşmeler yapılmış ve görüşmenin ses kayıtları alınarak notlar tutulmuştur. Elde edilen veriler bilgisayar ortamına aktarılarak içerik analizi ile çözümlenmiştir. Gerçekleştirilen içerik analizi doğrultusunda tüm hikayeler için ortak olarak ‘bilim insanı’, ‘icatlar’, ‘tablet/telefon’, ‘laboratuvarda’, ‘ilaçlar’, ‘aklından’, ‘düşünerek’ ve ‘deneyerek’ ifadeleri kullanılmıştır. Benzer şekilde öğrencilerden ‘bilmiyorum’ cevaplarının da alındığı soruların olduğu görülmüştür. Bu bulgular ışığında okul öncesi öğrencilerin bilimin doğasına ilişkin algılarının oluşmaya başladığı ve bu algılarının geliştirilebilir olduğu sonucuna varılmıştır. Bu doğrultuda da okul öncesi eğitimde fen etkinliklerine daha fazla yer verilmesi gerektiğinin önemli olduğu tespit edilmiştir.

The aim of this research is to determine the perceptions of preschool students about the nature of science through short stories. In this thesis, which has a qualitative research method, a case study design was used. The data of the research were obtained with the opinions of 5 female and 5 male preschool students who were educated in the kindergarten one of the public schools of Afyonkarahisar province in the 2022-2023 academic year. An interview form was prepared by the researcher in order to collect the data. The semi-structured interview form was prepared with the support of the literature, expert opinion was taken and it was finalized in line with the pilot application. Within the scope of the research, indivual interviews were made with preschool students and notes were taken by taking audio recordings of the interview. The obtained data were transferred to the computer environment and analyzed by content analysis. In line with the content analysis carried out, the expressions 'scientist', 'inventions', 'tablet/phone', 'in the laboratory', 'drugs', 'in your mind', 'thinking' and 'trying' were used in common for all stories. Similarly, it was noteworthy that there were questions in which the answers of "I don't know" were taken from the students. In the light of these findings, it was concluded that science activities should be given more place in pre-school education, and students' perceptions of the nature of science were formed but could be improved.