Sanal sanat galerileriyle işlenen sosyal bilgiler dersinin pedagojik sanat eleştiri ve eleştirel düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi

Abstract

İçinde yaşanılan toplumun kültürünü ve ortak evrensel ögeleri aktaran sosyal bilgiler dersinde sanatsal ürünlerden eğitsel bir araç olarak yararlanılabilir. Sanat temelli sosyal bilgiler derslerinde her zaman bir sanat galerisinden yararlanmak olanaklı olmayabilir. Böyle durumlarda sanatsal içerik sanal sanat galerileri ile sunulabilir. Bu araştırmanın temel amacı sanal sanat galerileriyle işlenen sanat temelli sosyal bilgiler derslerinin ortaokul öğrencilerinin sanatsal eleştiri ve eleştirel düşünme becerileri üzerindeki etkisinin belirlenmesinin yanı sıra uygulama sürecinin ortaokul öğrencilerinin görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesidir. Yöntem desenlerinden gömülü karma desenle yapılan bu araştırmanın nicel boyutu ön-test- son-test kontrol gruplu yarı deneysel desen biçiminde, nitel boyutu ise temel nitel araştırma biçiminde desenlenmiştir. Bu araştırma 2022-2023 eğitim- öğretim yılı bahar döneminde Afyonkarahisar il merkezinde bulunan bir devlet okulunun 5. sınıfına devam eden toplam 29 ortaokul öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak ‘’ Pedagojik Sanat Eleştirisi Yeterlilik Algısı Ölçeği’’ ve ‘’Ortaokul Öğrencileri İçin Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği’’ kullanılmış olup nitel veri setini araştırma süreci boyunca öğrenciler tarafından tutulan ders günlükleri ve araştırma sonunda yapılan yüz yüze görüşmeler oluşturmaktadır. Nicel veriler wilcoxon işaretli sıralar testi ile nitel veriler ise içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda sanal sanat galerileriyle işlenen sanat temelli sosyal bilgiler derslerinin ortaokul öğrencilerinin pedagojik sanat eleştirileri üzerinde ve eleştirel düşünme becerileri üzerinde anlamlı bir farklılık yarattığı belirlenmiştir. Nitel sonuçlar da nicel sonuçları destekler niteliktedir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara dayalı olarak sanal sanat galerileriyle işlenen sanat temelli sosyal bilgiler derslerinin farklı beceriler üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik farklı sınıf düzeylerinde ve öğrenme alanlarında eylem araştırması ya da deneysel araştırmalar gerçekleştirilmesi önerilebilir.

Artistic products can be utilized as an educational tool in social studies lessons that convey the culture and common universal elements of the society in which we live. It may not always be possible to utilize an art gallery in art-based social studies lessons. In such cases, artistic content can be presented through virtual art galleries. The main purpose of this research is to determine the effect of art-based social studies lessons taught with virtual art galleries on middle school students’ pedagogical art criticism and critical thinking skills, as well as to evaluate the implementation process based on the views of middle school students. This study was conducted on a total of 29 middle school students attending the 5th grade of a public school in the city center of Afyonkarahisar in the spring semester of the 2022-2023 academic year. The quantitative dimension of this study, which was conducted with embedded mixed design, was designed in the form of a quasi-experimental design with pre-test-post-test control group, and the qualitative dimension was designed in the form of basic qualitative research. In the research, data collection tool was used as ‘’Pedagogical Art Criticism Competence Perception Scale’’ and ‘’Critical Thinking Disposition Scale for Secondary School Students’’ were used. The qualitative data set consisted of the course diaries kept by the students during the research process and face-to-face interviews conducted at the end of the research. Quantitative data were analyzed by wilcoxon signed-rank test with jamovi program and qualitative data were analyzed by content analysis. As a result of the research, it was determined that art-based social studies lessons taught with virtual art galleries made a significant difference on middle school students’ pedagogical art criticism and critical thinking skills. Qalitative results also support the quantitative results. The data obtained are presented in the form of tables and direct quotations. Based on the results obtained from the research, it can be recommended to conduct action research or experimental research at different grade levels and learning areas to determine the effect of art-based social studies lessons taught with virtual art galleries on different skills.