Afyon ve yöresindeki mezbahalarda kesilen mandaların karaciğerlerinin patomorfolojik yönden incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, Afyonkarahisar mezbahalarında 15 ay boyunca kesime alınan, yaşları 2.5 – 7 yıl arasında değişen mandalarda karaciğer lezyonlarının patomorfolojik özelliklerini ve insidensini ortaya koymak amacıyla yapıldı. Bu amaçla, mezbahalarda kesilen 117 adet mandanın karaciğerleri postmortal olarak incelendi ve 62’sinde (% 52.99) çeşitli lezyonlar ve değişiklikler tespit edildi. Lezyonlu karaciğerlerin % 68.34’ünde görülen dejeneratif ve nekrotik değişikliklerin ilk sırayı aldığı, bunu dolaşım bozuklukları (% 53.83), yangısal değişiklikler (% 50.40), hydatidosis (% 13.67), atrofi (% 12.82), fasciolasis (% 11.96), siroz (% 10.25), apse (% 7.69) ve pigmentasyon (% 7.68)’un izlediği görüldü. Çalışmada 75 adet mandaya ait karaciğerlerden bakteriyoljik ekimler yapıldı ve bunların 41’inden (% 54.66) tek başına veya miks kültür şeklinde çeşitli bakteriler izole edildi, 34 olguda (% 45.33) ise herhangi bir etken üretilemedi. İzole edilen bakteriler arasında Staphylococcus spp’nin ilk sırayı aldığı, bunu E.coli, Acinetobacter spp, Mannheimia spp, Actinobacillus spp’nin izlediği tespit edildi. Sonuç olarak, bu çalışmada Afyonkarahisar mezbahalarında kesilen mandalarda karaciğer lezyonlarının oranı % 52.99 olarak kaydedildi ve karaciğer lezyonları içerisinde dejeneratif ve nekrotik değişikliklerin ilk sırayı aldığı, bunu dolaşım bozuklukları, yangısal değişiklikler, hydatidosis, atrofi, fasciolasis, siroz, apse ve pigmentasyonun izlediği tespit edildi.

This study was carried out to determine the incidence and pathomorphological charateristics of liver lesions in water buffaloes aged between 2.5 and 7 years slaughtered within 15 months period in abattoires of Afyonkarahisar. For this purposes, a total of 117 livers of slaughtered water buffaloes were examined and various lesions and changes were observed in 62 buffaloes (% 52.99). The most common lesion in livers was degenerative and necrotic changes indicating % 68.34, and followed by circulatory disturbances (% 53.83)inflammatory changes (% 50.40), hydatidosis (% 13.67), atrophy (% 12.82), fasciolasis (% 11.96), cirrhosis (% 10.25), abscesses (% 7.69) and pigmentation (% 7.68). Bacteriologic cultures were performed in 75 livers of water buffaloes and single or mixed bacterial culture flora was isolated, however no organisms were obtained in 34 cases (% 45.33). Staphyloccoccus spp was predominantly isolated organism that followed by E.coli, Acinetobacter spp, Mannheimia spp, Actinobacillus spp. In conclusion, in this study the liver lesion in water buffaloes slaughtered was identified as high as % 52.99 and it was observed that the most frequently lesion seen was degenerative and necrotic changes followed by circulatory disturbances, inflammatory changes, hydatidosis, atrophy, fasciolasis, cirrhosis, abscesses and pigmentation.