Afyonkarahisar İlinde Yetiştirilen Siyah Alaca İneklerin Süt ve Döl Verimleri Üzerine Farklı Çevre Faktörlerinin Etkisi

Abstract

Bu arastırma, Afyonkarahisar’da mevsimin de dahil oldugu farklı çevre sartlarının Siyah Alaca ırkının süt ve döl verimi özelliklerine etkisini ortaya koymak, bu özellikler bakımından ırkın yetistiriciliginin Afyonkarahisar sartlarında ne derecede basarılı oldugunu tespit etmek ve Holstayn yetistiriciligine ısık tutmak amacıyla yapılmıstır. Arastırmada; süt verimi, laktasyon süresi gibi süt üretim özellikleri ile servis periyodu, buzagılama aralıgı, gebelik süresi, bir gebelik için tohumlama sayısı gibi döl verimi özelliklerine isletme, laktasyon sırası, buzagılama mevsimi, yas ve yılın etkisi incelenmistir. Arastırma materyalini, Afyonkarahisar ili, Bolvadin ilçesinde bulunan ve aynı havza içerisine yerlesmis, 3 adet büyük isletmede yetistirilen ve Afyonkarahisar ili Holstein ırkı damızlık sıgır yetistiricileri birligine kayıtlı, 2003 dogumlu 175 bas sagmal inege ait 2005 ve 2006 yılları süt ve döl verim kayıtları olusturmustur. Arastırmamızda 305 günlük süt verimi, laktasyon süresi, kuru dönem, ilkine gebe kalma yası, ilkine buzagılama yası, servis periyodu, buzagılama aralıgı, gebelik süresi ve gebelik basına tohumlama sayısı genel ortalamaları sırasıyla 6884,111 ± 162,880 kg, 358,571 ± 9,053 gün, 66,69 ± 2,43 gün, 17,13 ± 0,22 ay, 26,17 ± 0,22 ay, 146,519 ± 10,030 gün, 424,804 ± 9,898 gün, 274,026 ± 0,630 gün ve 1,317 ± 0,089 tespit edilmistir. Arastırma sonucunda 305 günlük süt verimine isletme gruplarının ve buzagılama yasının etkisi önemli (P<0,05), laktasyon sırası, buzagılama mevsimi ve yılın etkisi önemsiz bulunmustur. Laktasyon süresine, isletmenin etkisi önemli (P<0,001), laktasyon sırası, buzagılama mevsimi, yası ve yılın etkisi ise önemsiz tespit edilmistir. Servis periyodu bakımından isletme grupları arasındaki farklar önemli (P<0,05), laktasyon sırası, buzagılama mevsimi, yası ve yılının etkisi ise önemsiz bulunmustur. Buzagılama aralıgı bakımından mevsim ortalamalarındaki farklar önemli (P<0,05), isletme, laktasyon sırası, buzagılama yası ve yıl ortalamaları arasındaki farklar ise önemsiz tespit edilmistir. Gebelik süresi bakımından mevsim grup ortalamaları arasındaki farklar önemli (P<0,05), isletme, laktasyon sırası, buzagılama yası ve yılının etkisi ise önemsiz bulunmustur. Bir gebelik için tohumlama sayısı bakımından isletme, laktasyon sırası, buzagılama yası ve buzagılama yılı gruplarında önemli (P<0,05), buzagılama mevsiminde ise önemsiz farklar tespit edilmistir. Sonuç olarak, farklı çevre faktörlerinin incelenen çogu süt ve döl verimi özellikleri üzerinde önemli etkisinin oldugu gözlenmistir. Ancak, incelenen bazı döl verim özellikleri yönünden optimum degerlerden uzaklasılması, isletmelerde sürü idaresindeki problemlerin varlıgını düsündürmektedir. Buna göre Afyonkarahisar ili Siyah Alaca sıgır yetistiriciligine uygun bulunmus olup, yetistiricilerin sürü idaresi konusunda bilgi düzeylerinin arttırılması ile de problemlerin ortadan kaldırılabilecegi ve il hayvancılıgının daha da iyiye gidebilecegi kanaatine varılmıstır.Servis periyodu bakımından isletme grupları arasındaki farklar önemli (P<0,05), laktasyon sırası, buzagılama mevsimi, yası ve yılının etkisi ise önemsiz bulunmustur. Buzagılama aralıgı bakımından mevsim ortalamalarındaki farklar önemli (P<0,05), isletme, laktasyon sırası, buzagılama yası ve yıl ortalamaları arasındaki farklar ise önemsiz tespit edilmistir. Gebelik süresi bakımından mevsim grup ortalamaları arasındaki farklar önemli (P<0,05), isletme, laktasyon sırası, buzagılama yası ve yılının etkisi ise önemsiz bulunmustur. Bir gebelik için tohumlama sayısı bakımından isletme, laktasyon sırası, buzagılama yası ve buzagılama yılı gruplarında önemli (P<0,05), buzagılama mevsiminde ise önemsiz farklar tespit edilmistir. Sonuç olarak, farklı çevre faktörlerinin incelenen çogu süt ve döl verimi özellikleri üzerinde önemli etkisinin oldugu gözlenmistir. Ancak, incelenen bazı döl verim özellikleri yönünden optimum degerlerden uzaklasılması, isletmelerde sürü idaresindeki problemlerin varlıgını düsündürmektedir. Buna göre Afyonkarahisar ili Siyah Alaca sıgır yetistiriciligine uygun bulunmus olup, yetistiricilerin sürü idaresi konusunda bilgi düzeylerinin arttırılması ile de problemlerin ortadan kaldırılabilecegi ve il hayvancılıgının daha da iyiye gidebilecegi kanaatine varılmıstır.

This study was carried out to exhibit the influence of different environmental factors including the seasonal effects on milk yield and fertility of Holstein Cows reared in Afyonkarahisar, to determine the degree of success in terms of suitability of raising this breed with its mentioned characteristics and lighten the Holstein breeding for the region. The effects of farm operation, lactation parity, calving season, age and year on milk production parameters such as milk yield, lactation length and fertility parameters such as service period, calving interval, gestation length, insemination number per conception were examined. The milk yield and fertility data of 175 lactating Holstein cows born in 2003 belonging to 3 big farm operations located in Bolvadin district and registered to Afyonkarahisar Holstein Cattle Breeders Union were used as study material of this research. The results regarding the average values of 305 days milk yield, lactation length, dry period, age at first conception, service period, calving interval, gestation length and insemination number per conception were 6884,111 ± 162,880 kg, 358,571 ± 9,053 days, 66,69 ± 2,43 days, 17,13 ± 0,22 months, 26,17 ± 0,22 months, 146,519 ± 10,030 days, 424,804 ± 9,898 days, 274,026 ± 0,630 days and 1,317 ± 0,089 respectively. The effect of farm operation groups and calving age on 305 days milk yield was found significant (P<0.05) while the effects of lactation parity, calving season, age and year were insignificant.The differences between the farm operation groups were significant in term of service period (P<0.05), while the differences regarding farm operation, lactation parity, calving age and year averages were insignificant. The differences between the seasonal group means were significant (P<0.05) while the effect of farm operation, lactation parity, calving age and year was insignificant. Significant differences were determined in farm operation, lactation parity, calving age and year groups in term of insemination per conception number (P<0.05), but the differences for calving season were insignificant. Consequently, it was observed that different environmental factors had significant effects on most of the examined milk and fertility parameters. However, the divergence in the values of fertility from optimum values made us think about the problems in herd management. As a result, Afyonkarahisar Province was found to be suitable for Holstein breeding. In addition, it was thought that management related problems could be solved by informing the breeders about herd management issues. Hence, animal breeding and production of the region could proceed and get better.