Temettuat Defterleri’ne Göre İskilip’in Sosyal ve Ekonomik Yapısı

Abstract

Ankara Eyaleti Çorum Sancağı sınırları dâhilinde bulunan İskilip Kazası’nın XIX. Yüzyıl ortalarındaki sosyo-ekonomik ve demografik yapısı ele alınmıştır. Kullanılan temel kaynak, Temettuat Defterleri (ML_VRD_TMT_d_ 748, 749, 750, 16530, 16624, 17365) olup inceleme sonucunda İskilip Kazasına ait (1844-1845) demografik yapısı, tarım, hayvancılık, işçilik ve ticaretle ilgili faaliyetleri ve bu faaliyetlerden elde edilen gelirler ile birlikte vergilerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu günkü Çorum ili sınırları içinde yer alan İskilip, Eski Yunan ve Bizanslılara kadar olan tarihi dönem içerisinde Kara Denize ulaşan ticaret yollarının kavşak noktasında bulunan, son derece önemli yerleşim yerlerinden bir olarak karşımıza çıkmaktadır. Nüfus, tarım arazileri, tarımsal üretim, hayvan sayıları gibi bilgilerle birlikte, meslekler, sülaleler ve ödenen vergi miktarlarının da tespit edilmesi amaçlanmıştır. İskilip daha çok tarım ve hayvancılıkla uğraşan ve belgelerden de anlaşılacağı üzere nüfusunun tamamı Müslüman olan bir Osmanlı kazasıdır.

In middle of nineteenth century socio-economic and demographic structure of Iskilip Township which was in the borders of Ankara Province’s Corum Sanjak is discussed. Used basic source(in 1844-1845) is temettuat registers (ML_VRD_TMT_d_ 748, 749, 750, 16530, 16624, 17365) and demographic structure, agriculture, stock raising, workmanship and trade activities, income and taxes issuing out of these are aimed to be determined. Iskilip which is in the borders of today’s Corum crosses our path as one of the most important residential areas at the crossing point of trade rotes reaching at Black Sea in the historic period until Old Greece and Byzantine. In company with population, agriculture estates, agricultural production, and number of animals jobs, dynasties, the amount of paid taxes are aimed to be determined. Iskilip is an Ottomon district whose all population is Muslim and busy with agriculture.