+Lık Ekli Durum Nitelik İsimlerinin Türkiye Türkçesi'nde Kullanım Şekilleri Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Türkiye Türkçesinde +lIk ekinin işlevlerinden biri de çalışkanlık, güzellik, iyilik, mutluluk gibi durum nitelik isimleri yapmaktır. Bu özellik, Türkçenin ayrıntılı ifade gücünün bir alanı olan nitelemenin etkili ve güçlü anlatımdaki imkânlarını genişletir. Bu çalışmanın amacı, nitelik isimlerinin kullanılışından yola çıkarak, dilimizdeki durumunu incelemektir. +lık ekinin isim ve sıfatlara gelerek onları genelleştiren, yaygınlaştıran nitelikte soyut adlar türetme yanında, sıfatlardan da niteliği genel, yaygın ve soyut isimler elde etme özelliği de vardır. Bu tür isimlere alışkanlık, azlık, büyüklük, dalgınlık, delilik, gençlik kelimeleri örnek olarak verilebilir. Bu çalışma, yukarıda belirtilen özelliklerinden dolayı zengin bir anlatım imkânı veren +lIk ekiyle türetilmiş durum nitelik isimlerinin cümle içindeki kullanımını çeşitli cümle örnekleriyle tespit edecektir.

One of the functions of +1IK appendix in Turkey’s Turkish language is to make state quality nouns such as beauty, goodness, happyness, diligence. This character improves the opportunities in effective and powerful expression of state quality which is the branche of detailed strong expression of Turkish language. The aim of this study is to analyse the condition in our language by using state quality names. State quality produce abstract nouns which generailizes them, by participating to the nouns and adjectives as well as adjectives. These types of nouns: habit, bigness, youngness, crazyness, unawarness are the good examples of this subject. This study is going to determine the uses of state quality nouns which are produced by +1IK appendix, within the sentence by various types of sentence cases.