Endemik Thermopsis turcica Kit Tan, Vural & Küçüködük (Fabaceae)'nın Morfolojik, Anatomik ve Karyolojik Özellikleri

Abstract

Bu araştırmada Akşehir Gölü (38° 30' kuzey ve 31° 18' doğu) ile Eber Gölü civarında (38°36' kuzey ve 31° 14' doğu) yetişen, çok tehlikede (CR) durumunda olan Thermopsis turcica Kit Tan, Vural & Küçüködük’nın morfolojik, anatomik ve karyolojik özellikleri incelenmiştir. Morfolojik özellikleri belirlemek amacıyla taze ve kurutulmuş bitki örneklerinin kök, gövde, yaprak, çiçek, meyve ve tohumunda metrik ölçümler yapılmıştır. Bitki 3-4 karpel ve 2-9 arasında değişen kahverengi tohumlara sahiptir. Anatomik çalışmalarda kesitler, kök, gövde ve yapraktan mikrotomla alınmış, safranin ile boyanıp daimi preparatlar hazırlanmıştır. Kök enine kesitte 6-8 sıra rizoderma, geniş korteks, floem, kambiyum, ksilem ve öz bulunmaktadır. Gövde enine kesitte en dışta epidermis, köşelerde artan kollenkima, geniş alanı kaplayan korteks, floem, kambiyum, ksilem ve orta kısmı büyük oranda şizogen boşluktan oluşan öz; isolateral ve amfistomatik yaprakta anomositik tipi stoma görülmüş ve mikrometrik ölçümler verilmiştir. Alt yüzey stoma indeksi 17.92, üst yüzey stoma indeksi 15.10 olup, stoma indeks oranı 0.843’tür. Karyolojik çalışmalarda, kromozom sayısı 2n=18 bulunmuştur. Kromozom boy ortalaması 3.43-6.39 μm, oransal boy ortalaması 1.97-3.68 ve kol indeksi 0.44-0.85’dir

In this study, morphological, anatomical and karyological properties of critically endangered (CR) Thermopsis turcica Kit Tan, Vural & Küçüködük distributed around Akşehir Lake (38°30' N and 31° 18' E) and Eber Lake (38° 36' N and 31° 14' E) were investigated. In morphological studies, metric measurements were taken from fresh and dried root, stem, leaf, flower, fruit and seed specimens. Plants have 2-9 brown seeds with 3-4 carpels. In anatomical studies, cross sections were taken by microtome from root, stem and leaf, then after dyeing by safranin, permanent specimens were prepared. In root cross sections, 6-8 layered rhizoderm, large cortex, phloem, cambium, xylem and pith are present. In stem cross sections, epidermis in outermost layer, increased collenchymatous cells at the corners, cortex in large area, phloem, cambium, xylem, and pith with large schizogenic cavity are present. Isolateral and amphistomatic leaf having anomocytic type stomata were seen and micrometric measurements were also taken. Lower surface stomata index was 17.92 and upper surface stomata index was 15.10. The overall ratio of index was 0.843. In caryological studies, somatic chromosome number was found to be 2n=18. The mean min-max length values, the average length, and the arm ratio of chromosomes were 3.43-6.39 μm, 1.97-3.68, 0.44-0.85, respectively.