Afyon ili çeşme sularında bazı ağır metal kirlilik düzeylerinin ICP-MS ile araştırılması

Abstract

Türkiye içme ve kullanım su ihtiyacını yüzey ve yeraltı su kaynaklarından karşılamaktadır. Endüstrinin hızla gelişmesi dünyada ağır metal seviyesini artırmıştır. Bu ağır metallerin sulara karışması sonucu su kaynaklarında ağır metal kirliliği oluşmuştur. Bu çalışma ile Afyonkarahisar ilinde yer alan mahallelerden çeşme suyu numunelerinin toplanması ve ağır metal düzeylerinin canlılar için tehlike oluşturabilecek miktarda olup olmadığının ICP-MS cihazı ile araştırılması amaçlanmıştır. Çeşme suyu örnekleri Afyonkarahisar ilindeki 48 mahalleden toplandı. Bu çeşme suları falkon tüplere alınmadan önce musluklar borulardaki durgun suyun dışarı akıtılması amacıyla 2-3 dk boyunca açık bırakıldı. Sonra 15 ml’lik falkon tüplere su örnekleri alındı. Ağır metal analizlerinin gerçekleştirileceği zamana kadar 40C’de buzdolabında bekletildi. Ağır metal analizinin gerçekleştirilmesi için Agilent 7700 seri ICP-MS cihazı kullanıldı ve elde edilen sonuçlar literatür bilgileriyle karşılaştırılarak değerlendirildi. Araştırmamızda sularda yapılan çalışmanın sonucunda Ag, B, Ba, Cd, Co, Cu, Fe, Ni, Pb’nin deteksiyon limiti (0,001 μg/L)’in altında olduğu Cr, Mn, Zn, As, Se, Mo, Hg ise değişik mahallelerde farklı değerler gösterdiği görülmüştür. Araştırma sonucunda analizi yapılan arseniğin Esentepe (11,385 μg/L) ve Taşpınar (10,552 μg/L) mahallelerinde ülkemizde su kalitesinin belirlenmesinde kullanılan TS 266 (2005) insani tüketim amaçlı sular standardı ve WHO (2011)’de belirlenen limit değerlerini aştığı, diğer ağır metallerin ise yönetmeliklerde belirlenen limitlerde olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak Afyonkarahisar ilinin farklı mahallelerinden alınan su numune ölçüm sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde, Afyonkarahisar ilinde içme ve kullanma sularında tehlike oluşturacak düzeyde olmadığı tespit edilmiştir. Afyonkarahisar ilinde yer alan mahallelerdeki ağır metal düzeylerindeki farklılığın minimum düzeyde olması için baraj sularının kullanılması, ayrıca su kullanımının sağlandığı tesisatlardaki onarım ve yenilenme işlemlerinin zamanında yapılması ağır metal kirliliğinin önlenmesi açısından önemli olduğunu göstermektedir.

The Necessity of drinking and using water are being met with surface and ground water sources in Turkey. Heavy metal levels are increased by the rapid development of industry world wide. As a result of these heavy metals, interfere with water supplies, heavy metal pollution has been occured. It is intended in this research that the investigation of the collected tap waters located in Afyonkarahisar and its districts via ICP-MS whether the amount of heavy metal levels that could pose a risk to organisms. Tap water samples collected from different 48 districts of Afyonkarahisar. Before tap waters filled in falcon tubes, faucets opened for 2-3 minutes to drain the stagnant water intentionally. Then, water samples filled in 15 ml falcon tubes and refrigerated in 4 0C’ up the time to perform heavy metal analysis. For performing heavy metal analysis, Agilent 7700 series ICP-MS instrument was used and obtained results compared with common researches evaluated each other. In our research it was seen Ag, B, Ba, Cd, Co, Cu, Fe, Ni, Pb levels are under the detection limits (0,001 μg/L) and different values was occured for Cr, Mn, Zn, As, Se, Mo, Hg levels in different districts. It was determined that the analyzed levels of arsenic are exceed the limit value which was determined in TS 266 (2005) that used for determination of water quality in our country (standards of water intended for human consumption) and in WHO (2011), Esentepe (11,385 μg/L) and Taşpınar (10,552 μg/L) districts and for other heavy metal levels, it was determined that those are in limited levels that was the same as in regulations. In conclusion, evaluated the obtained results of collected water samples from districts that located in Afyonkarahisar, it was not determined at a level to pose a risk for drinking and using water. For minimum difference between heavy metal levels in the districts located in Afyonkarahisar, using dam water and also the timely repair and regeneration processes in plants is seemed that it is important for the prevention of heavy metal pollution.