Horoz, Erkek Ördek ve Güvercinde Truncus Brachiocephalicus’un Dalları, Seyri ve Dallanması Üzerine Karşılaştırmalı Makroanatomik Araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada horoz, erkek ördek ve erkek güvercinde ön ekstremite, göğsün ön bölümü ve boyun bölgesi ile birlikte başın arteriyel vaskularizasyonunu sağlayan truncus brachiocephalicus’un dalları karşılaştırmalı olarak incelendi. Çalışmada, tamamı erişkin, yürüyen kanatlı sınıfında bulunan 10 adet horoz, yüzen kanatlı sınıfında bulunan 10 adet erkek ördek ve uçan kanatlı sınıfında bulunan 10 adet erkek güvercin olmak üzere toplamda 30 adet hayvan kullanıldı. Bu hayvanların seçilmesinin sebebi yetiştiriciliklerinin sıklıkla yapılması, veteriner klinikte en sık karşılaşılan kanatlılar olması ve kolay temin edilebilmesidir. Kanatlı hayvanlar üzerinde yapılan damar çalışmaları memeli hayvanlara oranla oldukça azdır. Özellikle tr. brachiocephalicus ve dalları ile ilgili yapılan çalışmaların kapsamı ve sayısı yetersizdir.

Çalışmada kanatlı hayvanların yürüyen, yüzen ve uçan gruplarının her birinden bir örnek seçildi ve 3 farklı yöntem kullanılarak damar ağı haritası çıkarıldı. Uygulanan yöntemlerden ilkinde ürografin % 37’lik radyoaktif madde damar yolundan enjekte edilerek radyolojik görüntüleme tekniğinden yararlanıldı. İkinci yöntemde hayvanlar uyutulduktan sonra aorta abdominalis’ten girilerek renklendirilmiş metilmetakrilat ve polimetilmetakrilat karışımı verildi, karışım arterlerde donduktan sonra bütün dokular potasyum hidroksit’te eritildi ve damar ağı ortaya çıkarıldı. Üçüncü yöntemde ise aorta abdominalis’ten renklendirilmiş sıvı lateks enjekte edilerek %10’luk formaldehit solüsyonunda saklanan hayvanların diseksiyonu yapıldı ve elde edilen bulgular karşılaştırılarak yazıldı.

Elde edilen bulgularda üç kanatlı türünde de tr. brachiocephalicus’un dallarının büyük oranda benzer olduğu ancak bazı küçük farklılıkların bulunduğu tespit edildi. Örneğin; güvercin ve horozda baş ve boyun bölgesinin oldukça yoğun bir damar ağıyla sarıldığı, ancak ördekte yalnızca boyun bölgesinde ve az miktarda damar ağının bulunduğu gözlendi. Güvercinde ve ördekte tr. brachiocephalicus’un çapının arcus aorta’nın çapından daha büyükken horozda bu durumun tam tersi olduğu gözlendi. Ayrıca göğüs bölgesinde ayrılan dallarda varyasyonun çok fazla olduğu belirlendi.