İslâm Hukukunda Kolaylaştırma İlkesinin Haccın Rükünlerinde Günümüz Uygulaması

Abstract

İslâm dinine göre insanların yaratılış gayesi Allâh (cc)’a ibadet (kulluk) etmektir. (Zariyat, 51/56) Âli İmran suresinin 97.âyeti ile farz kılınan hac ibadeti, İslâm’ın beş şartından biri olması sebebi ile Müslümanların temel ibadetlerindendir. Diğer ibadetlerle kıyasladığımız zaman, hac ibadetinin daha ayrıntılı ve sabır gerektiren bir ibadet olduğunu anlamaktayız. Bu sebeple İslâm hukukunda kolaylaştırma ilkesinin en fazla ihtiyaç duyulduğu ibadetlerden biridir. Bu makalede genel olarak insanların ibadetlerinde ve sosyal hayatlarındaki kolaylaştırma ilkesine Kur’an ve sünnet ışığında kısaca değinilirken, özel olarak Hanefî mezhebine göre haccın rükünlerinde kolaylaştırma ilkesi, daha kapsamlı bir şekilde ele alınıp, farklı mezhep görüşleri mukayese edilerek, haccın rükünlerini îfa ederken, günümüz uygulamasında karşılaşılan problemlerin çözümünde, kolaylaştırma ilkesinden ne ölçüde yararlanıldığı incelenmiştir.

According to Islamic religion, the aim of creation people is to worship Allah (cc). The worship of pilgrimage which is supposed to be done with the 97th verse of the Ali İmran, is one of the five terms of Islam and is the basic worship of the Muslims. When we compare it with other worships, we understand that the pilgrimage is a more detailed and exacting worship. For this reason, the principle of the facilitation in Islamic law is one of the most needed worship services in pilgrimage. While this article briefly discusses the principle of facilitation in the worship and social life of humans in general in the light of the Qur'an and sunnah, the principle of facilitation in the essentials of the pilgrimage according to the Hanafi sect will be handled in a more comprehensive way and different sectarian views will be compared. In this issue, while performing the essentials of the pilgrimage, it has been examined how to make use of the facilitation principle in solving the problems encountered in today's practice.