Küreselleşmenin 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarına yansıması

Abstract

Sosyal Bilgiler içerik ve kapsam olarak çok geniş bir yapıya sahiptir. Aynı şekilde küreselleşme kavramının da bir sınırı yoktur. Dünyada yaşanan gelişmeler doğrultusunda yani küreselleşme ile birlikte Sosyal Bilgiler de kendini sürekli yenilemektedir. Bu araştırmada 1978, 1990, 2001 ve 2017 yılları arasında devlet okullarında okutulan 5. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarına küreselleşmenin içerik ve görsel tasarım yönünden etkilerinin neler olduğunun incelenmesi amaçlanmıştır. 5. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yönteminden yararlanılarak analiz edilmiştir. Ders kitaplarından veri elde etmek için kullanılan kontrol listesi, araştırmacı tarafından yapılan literatür taraması sonucu oluşturulmuştur. Küreselleşmenin eğitim, siyasi, bilim ve teknoloji, sosyokültürel ve ekonomik yansımalarından 5. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında geçmişte siyasi yansımanın günümüzde ise bilim ve teknoloji yansımasının daha çok kendilerini ders kitaplarında gösterdiği görülmüştür. İncelenen bütün kitaplarda ise küreselleşmenin sosyokültürel yansımasının ilk sırada olduğu tespit edilmiştir. Yine geçmişten günümüze doğru 5. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarındaki görsellerde küreselleşmenin etkisini artırdığı tespit edilmiştir. Küreselleşmenin farklı ders, farklı kademe ve farklı yönlerdeki etkilerinin tespitine yönelik çeşitli çalışmalar gerçekleştirilebilir.

Social Sciences is quite comprehensive in terms of content and scope. Similarly, the concept of globalization has not boundaries. In accordance with the developments experienced in the world, that is with the expansion of globalization, Social Sciences have also undergone continuous changes. In the present study, the aim was to examine the effects of globalization on the content and visual design of 5th grade Social Sciences textbooks used in public schools in the years 1978, 1990, and between 2001 and 2017. The 5th grade Social Sciences textbooks were analyzed by utilizing one of the qualitative methods, namely the document analysis method. The control list used to obtain data from the textbooks was established by the researcher as an outcome of the literature review. The study revealed that, of the education, political, science and technology, sociocultural and economic reflections of globalization, it was political reflection in the past, but science and technology reflection today that emerged in the 5th grade Social Sciences textbooks. In all the textbooks that were examined, sociocultural reflection was found to be in the lead. It was also revealed that the impact of globalization had increased in the visuals within 5th grade Social Sciences textbooks from the past to the present. Hence, it is recommended that various studies be carried out on the impact of globalization on different subjects, different grade levels and different effects.