Süt ineği yeminde tki humas (humik asit) kullanımının pelet kalitesi ve üretim parametreleri üzerine etkisi

Abstract

Humatlar, topraktaki organik maddelerin toprak içerisinde zamanla çürüyüp ayrışmasıyla açığa çıkan karbonhidrat, amino asit ve fenoller gibi bazı maddelerin meydana getirdiği humustan köken alan hümik, fulvik, ulmik asitten ve bazı mikro minerallerden meydana gelen kompleks organik maddeler olarak tanımlanırlar. Humik asitin adsorblama, absorblama ve emülgatör özellikleri nedeniyle pelet yemlerde kullanılabilme potansiyeli bulunmaktadır. Bu araştırmada süt ineği konsantre pelet yem üretiminde TKİ humas kullanımının bazı üretim parametreleri ve pelet kalite özellikleri üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada büyükbaş hayvan yemi üreten ticari bir yem fabrikasında kontrol ve deneme grupları için 12 ton yem (6 parti halinde) üretilmiştir. Her bir parti 2 ton yem içermektedir. Denemede biri kontrol, diğeri deneme grubu olmak üzere iki grup düzenlenmiştir. Deneme grubuna %1 oranında TKİ humas karıştırıcıda yemin üzerine dökme olarak eklenmiştir. Araştırmada kontrol grubu yemlerine TKİ humas ilavesi yapılmamıştır. Çalışmada humik asit olarak leonardit ve potasyum hidroksidin belli miktarda karışımından oluşan TKİ Humas (Potasyum Humat) kullanılmıştır. Yem fabrikasında pelet yem üretiminde delik çapı 5 mm, et kalınlığı 65 mm olan disk kullanılmıştır. Fabrikada kontrol ve deneme grubu pelet yemleri üretimi sırasında buhar sıcaklığı, elektrik akımı ve pelet üretim zamanı kayıt altına alınmıştır. Mikserden, kondisyoner sonrasından, presden sonra ve soğutucu çıkışından dörder adet yem numunesi alınmış ve tüm numunelerde kuru madde analizleri dörder paralel yapılmıştır. Pelet dayanıklılık indeksi (PDI) Pfost cihazı yardımıyla ölçülmüştür. Araştırmada pelet dayanıklılık indeksi kontrol ve deneme grubunda sırasıyla, % 97.45 ve % 95.23 olarak bulunmuştur. Gruplar arasındaki farklılık istatistik olarak önemlidir (P>0.05). Pelet yapılması sırasında, karıştırıcıdan (M), kondisyoner çıkışından (KÇ), pelet presi çıkışından (PP) ve soğutucu (S) çıkışından yem numuneleri alınmıştır. Pelet yapımının farklı safhalarında alınan örneklerde yapılan kuru madde (KM) analizlerinde kontrol grubunda ve humas grubunda sırasıyla M: %89.25 ve 87.92, KS: %88.54 ve 87.87, PP: %89.60 ve 89.80, S: % 89.63 ve %89.19 değerleri elde edilmiştir. Bütün aşamalarda elde edilen kuru madde değerlerinde gruplar arasında istatistik olarak farklılık görülmemiştir. Buna karşın, kondisyoner sonrası bulunan sonuç istatistik olarak anlamlıdır (P<0.05). Sonuç olarak, TKİ humasın süt ineği pelet yemlerine %1 düzeyinde ilave edildiğinde pelet kalitesini belirgin bir şekilde düşürmediği, bu nedenle süt inekleri için pek çok yararlı etkileri olan ve sıvı halde bulunan bu yem katkısının yem kalitesini düşürmeden pelet yemlere ilave edilmesinin mümkün olabileceği kanısına varılmıştır.

Humates are defined as complex organic substances consisting of humic, fulvic, ulmic acid and some micro minerals which are derived from humus produced by some substances such as carbohydrates, amino acids and phenols which are released by decomposing organic matter in soil in time. Humic acid has the potential to be used in pellet feed because of its adsorption, absorption and emulsifying properties. In this study, it is aimed to determine the effect of TKI humas on production parameters and pellet quality characteristics in dairy cow concentrate pellet feed production. In the study, 12 tons of feed (6 batches) were produced for control and experimental groups in a commercial feed factory producing cattle feed. Each batch contains two tonnes of feed. In this resarch, two groups were arranged: one control group and the other one experimental group. 1% TKI humas was added to the feed as top dres in the experimental group. TKI humas were not added to the control group. In this study, TKI Humas (Potassium Humate), a mixture of leonardite and potassium hydroxide, was used as humic acid. During the pellet feed production, the disc having a hole diameter of 5 mm and a wall thickness of 65 mm were used. In the factory, steam temperature, electric current and pellet production time were recorded during the pellet feed production of control and experimental groups. Four samples were taken from the mixer, after the conditioner, after the press and from the refrigerant outlet and dry matter analyzes were carried out four times in all samples. The pellet endurance index (PDI) was measured by using the Pfost device. Pellet endurance index was found to be 97.45% and 95.23%, respectively. The difference between the groups was statistically significant (P> 0.05). The dry matter (DM) analysis of the feed samples taken from the mixer (M), post conditioner (PC), post pellet press (PP) and the refrigerant output (R) during the pellet making. In the dry matter (DM) analyzes performed in the samples taken at different stages of pellet production were obtained in the control group and humas group., M: 89.25% and 87.92%, PC: 88.54% and 87.87%, PP: 89.60% and 89.80%, R: 89.63% and 89.19%, respectively. The post-conditioner results were statistically significant (P <0.05). Other results of DM are not statistically significant. As a result, TKI Humas did not significantly reduce the pellet quality when added to the dairy cow concantrate pellet feed at 1%. For this reason, it is concluded that this feed additive, which has many beneficial effects for dairy cows and it could be added to pellet feeds as liquid form without reducing feed quality.