Dolar kuru volatilitesi ve bist banka endeksi arasindaki ilişkinin analizi

Abstract

Çalışmada döviz kuru volatilitesi ve BİST banka endeksi arasındaki ilişkiyi ölçmek amaçlanmıştır. Modelde kullanılan değişkenler Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (EVDS)’nden ve Borsa İstanbul resmi sitesinden alınmıştır. Modelde toplam iki değişken yer almaktadır. Buna göre kurulan ekonometrik modeldeki değişkenler; bağımsız değişken ABD doları, bağımlı değişken ise XBANK Endeksi verilerdir. Araştırma dönemi 2000-2020 günlük değişkenler kullanılmıştır. Serinin durağan olup olmadığının ortaya konması için ADF ve PP birim kök testleri kullanılmıştır. Uygulanan testlerin ardından uzun dönemde bağımlı ve bağımsız değişken arasında eşbütünleşme ilişkisinin varlığı ARDL modeli yardımıyla ortaya konulmuştur. ARDL modelinin kullanılmasının nedeni modelde ele alınan faktörler arasında bağımsız değişkenin I(0) düzeyde durağan olduğu, bağımlı değişkenin ise I(1) düzeyde durağan hale geldiği içindir. Sonuç olarak Türkiye’de belirlenen tarihler arasında uzun dönemde dolar kuru volatilitesi ve banka endeksi arasında 2000-2020 yılları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak Hata Düzeltme Modeli yardımıyla kullanılan değişkenlerin 11 dönemin ardından beraber hareket ettikleri gözlemlenmiştir.

The study aimed to measure the relationship between exchange rate volatility and BIST bank index. Variables used in the model Central Bank of the Republic of Turkey Electronic Data Dissemination System (EDDS) is taken from the official site and Istanbul Stock Exchange. There are two variables in the model. Accordingly, the variables in the econometric model established; the independent variable is the US dollar and the dependent variable is the XBANK Index data. In the research period, 2000-2020 daily variables were used. ADF and PP unit root tests were used to determine whether the series was stationary. Following the applied tests, the existence of cointegration relationship between dependent and independent variable in the long term was demonstrated with the help of ARDL model. The reason for using the ARDL model is that the independent variable is stationary at I (0) level, while the dependent variable becomes stationary at I (1). As a result, US dollar exchange rate volatility in the long term between the dates specified in the bank index between Turkey and concluded that significant negative relationship between the years of 2000-2020 has been reached. Finally, it was observed that the variables used with the help of Error Correction Model moved together after 11 periods.