Türkiye’de sol: 1960 - 1971

Abstract

Bu çalışmanın konusu 1960-1971 arası dönemi kapsayacak şekilde Türk Sol’unun yasallaşma süreçlerini ve bu süreçte sol hareketlerin izledikleri farklı yolları incelemektir. Sol hareketlerden kasıt, Yön Hareketi, Türkiye İşçi Partisi, Milli Demokratik Devrim Hareketi ve 1971 devrimciliği diye bilinen Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu, Türkiye Halk Kurtuluş-Cephesi ve Türkiye Komünist Partisi/Marksist Leninist cephelerdir. Türkiye’de sol hareketler cumhuriyet tarihinden 1960 yılına kadar yok denecek kadar azdır. İlk defa 1960 yılından sonra sol hareketler yasallaşma sürecine girerek yasal yollardan iktidara gelmeyi amaçlamışlardır. Fakat 1971 devrimciliği olarak bilinen cepheler yasal bir yol izlemeyi tercih etmediler. 1960’lı yıllarda gerek iç dinamikler olsun gerek dış dinamikler olsun Dünya ve Türk Sol’unda bir yükseliş söz konusudur. Özellikle Türkiye’de son Osmanlı Dönemi dâhil en radikal şekilde sol rüzgârın estiği dönemdir. Bu dönemde sol hareketler farklı yollar izleyerek bir türlü birleşememişlerdir. Bu hareketlerin farklı yollar izlemesi sol rüzgârın kısa bir süre esmesine neden olmuştur. Bu çalışmanın ilk bölümünde sosyalizm ve sol kavramı üzerinde durularak tarihsel çerçeveleri çizilmiş. Daha sonra Osmanlı döneminde sol hareketlerin üzerinde durulmuştur. Akabinde Türk solunun baş gösterdiği ve Türk tarihinde ilk defa ciddi görülecek düzeyde bir halk tabanına ulaşan parti ve cepheler ele alınarak söz konusu parti ve cephelerin izledikleri stratejiler ve yöntemler tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç kısmında ise bu dönemin izledikleri stratejiler ve bu stratejilerin Türk Sol’una kazandırdıkları ve kaybettirdikleri olgularla beraber dönemim evrimsel ve devrimsel süreçlerin yanlış okunmasının yol açtığı sonuçlar üzerinde durulmuştur.

The purpose of that studey in to carry out, the left of Turkish between 1960-1971 periouds and ways they followed. That means; Turkey Labour Party National Revolution and 1971 Revolution known People's liberation army of Turkey, Turkey people's Liberation Movements Front, Turkish Communist Party are supporters of Lenninist front. Left Movements in Turkey were minute amount from Republic history to 1960. First time, in 1960 they Tried the legal ways to take over the monagement, but the one which known 1971 Revolutionism didn't prefer legal ways. In 1960 both internal and extrernal Dynamics world and Turkish left had great rise. Especially in the last perioud of Ottoman Empire, it was the most radical-Peak for them. In that perioud the left movements tried different ways and couldn't unite very well. Following different ways caused left movements to wind for a while. İn the first part of that study, the socialism and rest concept's frame is explained. latertept movements in ottoman Empire mentioned. After wards the left movements in Turkish history which contacted with grass rooth and the parties and their stratepies are nominated. It was the first time thatsuch kind of movements are seen in turkis history. In conclusion; the gein and lost of that movements to Turkish left, and it's historic & revolutional which misunderstood and rusults are explained. Also it is focused on its outcomes.