Biri doğuda diğeri batıda, iki rasathane, iki rasıt ve bir kuyrukluyıldız

Abstract

Bu çalışmada, 16. yüzyılın sonlarında biri doğuda diğeri ise batıda yer alan iki rasathane ve burada görev yapmış bulunan iki önemli astronomi alimi ele alınmıştır. Doğuda Osmanlı İmparatorluğunun yükselme döneminin son yıllarında payitaht İstanbul’da kurulmuş Rasathane ve İtalyan rönesansının yeşerttiği ortamda gelişen Danimarka’daki Hven Adası’ndaki Uranibourg Rasathanesi tanıtılmıştır. Bu rasathanelerde görev yapan sırasıyla Takiyuddin ve Tycho Brahe’nin hayatları anlatılmıştır. Ardından, yüzyılın son çeyreğinin başında 1577’de bu iki rasathane tarafından gözlenen bir kuyruklu yıldızın doğu ve batı toplumları tarafından nasıl algılandığı irdelenmiştir. Dünyanın farklı bölgelerinde de gözlenen bu kuyruklu yıldızın aslında aynı gök cismi olduğunun kim tarafından belirlendiği açıklanmıştır. Sonuç olarak, o dönemde rasathanelerin kaderi ele alınarak her iki toplumda bilime nasıl yaklaşıldığı anlaşılmaya çalışılmıştır.

In this study, at the end of the 16th century, two observatories, one in the east and the other in the west, and two important astronomical scholars who worked there were studied. The Observatory which was established in the capital Istanbul in the last years of the rise of the Ottoman Empire in the east and the Uranibourg Observatory on the Island of Hven in Denmark which was developed in the atmosphere of the Italian renaissance were introduced. The lives of Takiyuddin and Tycho Brahe, respectively, who work in these observatories are explained. Then, at the beginning of the last quarter of the century in 1577 observed by an observer of these two observations of how a star is perceived by the eastern and western communities. This comet, which is also observed in different parts of the world, is explained by who determined that it is actually the same celestial body. As a result, the fate of the observatories at that time was taken into consideration how science was approached in both societies.