Milli Mücadele’de Sandıklı ve Çevresi (1919-1922)

Abstract

Sandıklı İlçesi; Osmanlı Devleti döneminde Karahisar-ı Sahib Sancağı’na bağlı bir kazadır. Bu dönemde Çivril (Şeyhli) ve Dinar (Geyikler) Sandıklı kazasının nahiyeleridir. Cumhuriyetin ilanından sonra Sandıklı ve Dinar Afyonkarahisar’a bağlı birer ilçe konumuna gelirken, Çivril nahiyesi Denizli iline bağlanmıştır. Osmanlı Devleti’nin son dönemleri ve 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edilmesiyle birlikte başlayan gelişmelerden Sandıklı ve çevresi de etkilenmiştir. İşgalin hemen arkasından İstanbul’daki sorumlulara protesto telgrafları çekilerek işgale karşı tepki gösterilmiştir. Tüm yurtta olduğu gibi Sandıklı ve çevresinde de Kuva-yı Milliye teşkilatları oluşturulmuştur. Yunan işgallerinin iç bölgelere doğru ilerlemesiyle birlikte Sandıklı, Çivril ve Dinar 12. Kolordu emrine girmiştir. Çivril ve Afyonkarahisar’ın Yunanlılar tarafından işgal edilmesinden sonra Yunanlıların işgal sahası içerisine giren Sandıklı, 8-11 Ağustos 1921 ve 6 Eylül 1921 tarihleri arasında üç defa işgale uğramıştır. 12 Eylül 1921 tarihinde Yunanlıların Sandıklı’dan geri çekilmeleriyle birlikte ilçe Yunan işgalinden kurtulmuştur. 27 Ağustos 1922 tarihinde Afyonkarahisar, 30 Ağustos 1922 tarihinde de Çivril işgalden kurtulmuştur.

Sandıklı Town which joined to Karahisar-ı Sahib Sancak was a small district at the period of Ottoman Empire. At this period Çivril (Şeyhli) and Dinar (Geyikler) were villages which were joined to Sandıklı district. After proclamation of Republic while Sandıklı and Dinar were joined to Afyonkarahisar as towns, Çivril was joined to Denizli City. Sandıklı and its arounds were affected by the last terms of Ottoman Empire and the progresses which were started because of Greek invasion to İzmir 15th of May. Just after the invasion, reactions to the invasion was shown by sending protest telegraphs to the people in charges in İstanbul. National Powers organizations were formed in Sandıklı and its circle. With Greek invisions’ forwarding to the inner regions, Sandıklı, Çivril and Dinar were taken to the direction of 12. Army Corps. After Çivril and Afyonkarahisar were occupied by Greeks, Sandıklı stayed in the invasion region.It was occupied three times by Greeks on 8th-11th of August, in 1921 and on 6th of September in 1921. With retreating of Greeks on 12th of September in 1921 from Sandıklı it was released from Greeks invasion. Afyonkarahisar was released from invasion on 27th of August in 1922 and Çivril was released from invasion on 30th of August in 1922.