E-Bilgi Kaynaklarına Yönelik Eleştirel Düşünme Ölçeği Geliştirme Çalışması

Abstract

Bilgi kavramı sadece günümüzün değil, bütün zamanların en önemli tartışma konularından birini oluşturmuştur. Bilgi toplumuna geçiş ile birlikte, bilgi üretimde temel girdi haline gelmiştir. Doğru bilgiye hızlı bir şekilde ulaşabilmek yaşamsal bir duruma gelmiştir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinde baş döndürücü gelişmelerin yaşanması, bilgiye ulaşma yollarında yeni alternatifler sunmuştur. Bu süreçte internet ve elektronik veri tabanları, oldukça geniş kapsamlı bilgiye çok kısa bir zaman diliminde ulaşma imkanı sunmuştur. Bu özelliğinden dolayı, kısa zaman içersinde alternatif bilgiye ulaşma araçları arasında e-bilgi kaynakları arasında baskın bir konuma geçmiş ve araştırma sürecinin temel araç haline gelmiştir. Bununla birlikte, basılı kaynaklarda yayın öncesi editör ve hakem denetimleri yapılarak bilgilerin doğruluğu denetlenirken, e-bilgi kaynaklarının çoğunda böyle bir denetim söz konusu değildir. Öğrencilerin geleneksel olarak pasif bir öğrenme kültürüne sahip ve eleştiriden ziyade kabul etme eğiliminde olması gibi nedenlerle e-bilgi kaynaklarında yapılan araştırmalar, kanıt ve gerekçelerin aranmadığı, eleştirel bir gözle inceleme yapılmayan ve olgular karşısında doğruluklarını sınama gereksinimi duymadan bir otoritenin görüşüne bağlanma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Bu durum ise başta eğitim sisteminin eleştirel düşünen, sorgulayan, bilimsel tutuma sahip olan öğrenci yetiştirme amacını tehlikeye düşürmektedir. Bu çalışmada, öğrencilerin e-bilgi kaynaklarından araştırma yaparken sahip olmaları gereken e-bilgi kaynaklarına yönelik eleştirel düşünme düzeylerinin belirlenmesi ve elde edilen bulgulara göre yeni araştırmalara temel oluşturacak bir ölçme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır.

The concept of knowledge has been one of the most significant debate subjects of all times. With the transition of knowledge society, knowledge has been the main input in production. Accessing the right information quickly has been vital. Vertiginous developments in knowledge and communication technologies present new alternatives for reaching knowledge. Within this process internet and electronic databases enable the opportunity to reach extensive knowledge in a very short time. Due to this reason, e-knowledge sources have dominant roles and they have become the main tools for the research process. Besides, while published sources are controlled by editors and referees in order to maintain reliability before printing, most of e-knowledge sources do not contain such a control process. Being aware of the facts that students traditionally have passive learning culture and have a tendency to accept knowledge readily rather than criticizing it before students are face to face with a threat of accepting an authority’s views without testing the reliability of the researches in eknowledge sources except of evidences, reasons and critical investigation. This situation also risks the purpose of education which aims to educate students that would think and question critically and have scientific attitudes. A critical thinking scale that students require for searching from e-knowledge sources has been developed in this study and students’ critical thinking levels towards e-knowledge sources were aimed to determine and according to the findings a measurement tool that would be the basis for new researches has been developed.