Deneysel Diyabet Oluşturulmuş Ratlarda Diyete Katılan Farklı Yapılardaki Saponin İçerikli Bitkilerin Dna Hasarı, Protein Oksidasyonu ve Lipid Peroksidasyonu ile Bazı Biyokimyasal Parametrelere Etkilerinin Araştırılması

Abstract

Bu tez kapsamında deneysel diyabet oluşturulmuş ratlarda, diyete katılan farklı yapılardaki saponin içeren doğal bitkisel kaynaklardan, steroit yapılı saponin içeren Yucca schidigera ve triterpenoit yapılı saponin içeren Quillaja saponaria ile ikisinin karışımlarının etkileri araştırılmıştır. Deneysel diyabet 50 mg/kg STZ’nin intraperitonal enjeksiyonuyla gerçekleştirilmiştir. Kan glikoz düzeyi 200 mg/dl ve üzerinde olan denekler diyabetik olarak kabul edilmiştir. Her gurupta 10 rat olmak üzere 5 gurup oluşturulmuştur. Diyabetik olmayan kontrol gurubu (K) ve diyabetli kontrol gurubu (D) standart rat yemi ile, Yucca schidigera gurubu (DY) standart rat yemi+100 ppm Yucca schidigera (Sarsaponin 30®) tozu, Quillaja saponaria gurubu (DQ) standart rat yemi+100 ppm Quillaja saponaria (Nutrafito®) tozu ve karışım gurubu ise (DQY) standart rat yemi+100 ppm Yucca schidigera ve Quillaja saponaria karışım (Nutrafito Plus®) tozu ilave edilmiş deneme rasyonuyla 3 hafta süren araştırma boyunca ad libitum beslenmişlerdir. Çalışmamızda diyabet oluşturulan tüm ratlarda beden ağırlığı profillerinin, kontrol gurubuna göre azaldığı (p<0.01) izlenmiştir. Diyabetik gurupların, kontrol gurubuna oranla daha fazla su tükettiği fakat DY ve DQ guruplarındaki deneklerin su tüketimlerinin D ve DQY guruplarına göre azaldığı gözlenmiştir. Diyabetik ratlarda artan kan glikoz düzeylerininin DY ve DQ guruplarında, D ve DQY guruplarına oranla azaldığı (p <0.001) görülmüştür. Diyabetik guruplarda azalan insulin düzeylerinin DY ve DQY guruplarında arttığı (p<0.05) ayrıca DQY gurubunda kontrol gurubu düzeyine ulaştığı saptanmıştır. Diyabetik ratlarda T-Kolestrol düzeyinin D gurubuna göre DY, DQ ve DQY guruplarında azalarak (p <0.01) DY ve DQ guruplarında kontrol düzeylerinin altına gerilediği, artmış trigliserid düzeylerininse, DY, DQ ve DQY guruplarında önemli düzeyde (p<0,001) azaldığı tespit edilmiştir. Diyabetik guruplarda azalan HDL-kolestrol düzeyleri DQ ve DQY guruplarında artmış (p <0.05), DQ gurubunda kontrol gurubu düzeylerinin üzerine çıkmıştır. LDL-kolestrol düzeyleri DY, DQ ve DQY guruplarının üçünde de istatistiksel önemlilikte olmayan bir azalma göstermiştir. Diyabetiklerde artmış kan glikoz düzeyinin sonucu olarak ortaya çıkan oksidatif stres tablosu göstergelerinden MDA düzeylerinin D gurubuna oranla diğer tüm diyabetik guruplarda (p <0.001) anlamlı olarak azaldığı, diyabet gurubunda artmış olan mononukleer lökosit DNA hasar düzeylerinin DY, DQ ve DQY guruplarında azalarak (p <0.001) DQ gurubunda kontrol gurubu düzeyine indiği, yine protein oksidasyonu düzeyinin diyabetik guruplarda artmasına karşın DY, DQ ve DQY guruplarında azalarak (p<0.05) DQ ve DQY guruplarında kontrol gurubu düzeyine inmiştir. Diyabetik ratlarda azalan NO düzeyleri DQ gurubunda anlamlı olarak (p <0.01) artmıştır. Guruplar arasında total antioksidan kapasite düzeyleri D, DY ve DQY guruplarında kontrol gurubuna göre yüksek, DQ gurubunda ise, kontrol gurubuna oranla düşük bulunmuş, fakat bu değişimler istatistiksel olarak anlamlılık göstermemiştir. Yaptığımız çalışmalar, Yucca schidigera ve Quillaja saponarianın, diyabetik ratlarda gerek artmış kan glikoz düzeyi ve bozulmuş lipid metabolizmasının gerekse metabolik parametrelerin düzenlenmesinde tedaviye destek olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Çalışmamızda elde ettiğimiz bulgular Quillaja saponaria ve Yucca schidigeranın birlikte uygulanmalarının, bu bitkilerdeki antihiperglisemik etkili kimyasalların antagonist bir mekanizmayla baskılanarak, tek tek verildiğinde gözlenen antihiperglisemik etkinin ortadan kalkmasına yol açtığını göstermektedir. Bu nedenle konu üzerinde bu mekanizmayı anlamaya yönelik yeni çalışmaların yapılması gerekmektedir. Elde ettiğimiz veriler, Diayabetes Mellitus’ta artmış oksidatif stresin olumsuz etkilerinin tamponlamasında ve diyabetik komplikasyonların önlenmesi veya hafifletilmesinde Quillaja saponarianın Yucca schidigeraya göre daha etkili olabileceğini göstermektedir. Sonuç olarak; diyabetik hayvanlarda yaptığımız bu çalışmada Yucca schidigera ve Quillaja saponaria tozlarının, uygulanan dozda diyetlere eklenmesi ile hiperglisemi ılımlı düzeyde baskılanabileceği ayrıca bu bitkilerin, hipokolesterolemik ve antioksidan etkileriyle hastalığın her aşamasında tedaviye destek sağlayabileceği düşünülmektedir.

In this thesis, the effects of diet suplementation with different types of saponin containing plant sources such as Yucca schidigera in streoid type saponin or Quillaja saponaria in triterpenoid type saponin or mixture of both plants were investigated on experimentally induced diabetic rats. Experimental diabetes was applied by intraperitoneal injection of 50 mg/kg streptozotosin. The blood glucose levels around 200 mg/dl and higher were considered as diabetic. Animals were allocated into 5 groups of each containing 10 rats. Non-diabetic control group (K) and diabetic control group (D) were fed by standart rat feed. The Yucca schidigera group (DY) by standart rat feed+100 ppm Yucca schidigera powder (Sarsaponin 30®), Quillaja saponaria group (DQ) by standart rat feed+100 ppm Quillaja saponaria powder (Nutrafito®) and mix group (DQY) by standart rat feed+100 ppm Yucca schidigera Quillaja saponaria powder (Nutrafito Plus®) were fed ad libitum for 3 weeks during the study. In this study, the profile of body weight was decreased in diabetic rats compared to non-diabetic control group (p <0.01). It was observed that diabetic groups consumed more water than non-diabetic control group, however, water consumption of DY and DQ groups were less when compared to D and DQY groups. It was seen that in diabetic rats, the increased level of blood glucose was lower in DY and DQ groups than in D and DQY groups (p <0.001). The decreased levels of insulin in diabetic groups were increased in DY and DQY groups (p <0.05), moreover the level of the DQY group almost reached the non-diabetic control group level. In diabetic rats Tcholesterol levels in DY, DQ and DQY groups were found to be decreased compared to D group (p <0.01) and it was dropped below non-diabetic control group level in DY and DQ groups. Furthermore high trigliserid levels significantly decreased in DY, DQ and DQY groups (p <0,001). Decreased levels of HDL-cholestrol in diabetic groups were higher in DQ and DQY groups (p <0.05), whereas DQ group exceeded level of non-diabetic control group. LDL-cholestrol levels showed non-significant decrease in DY, DQ and DQY groups. MDA, an oxidative stress parameter, is a result of increased blood glucose level in diabetic animals, was decreased significantly in DY, DQ and DQY groups rather than in D group (p <0.001). Increased levels of DNA damage of mononuclear leukocytes in D group were decreased in DY, DQ and DQY groups (p <0.001). In addition DQ group level was as low as at the non-diabetic control group level. Although protein oxidation level was increased in diabetic groups, it was decreased in DY, DQ and DQY groups and dropped in DQ and DQY groups as low as at the non-diabetic control group level. Low level of NO in diabetic rats was increased in DQ group (p <0.01). Levels of total antioxidant capacity between groups were higher in D, DY and DQY group than those in non-diabetic control group, however it was lower in DQ group then non-diabetic control group, but these changes were found to be nonsignificant. This study indicated that Yucca schidigera and Quillaja saponaria can be used for the regulation of increased blood glucose level and disturbed lipid metabolism or modification of metabolic parameters as treatment support entity. Combined use of Yucca schidigera and Quillaja saponaria deppressed the antihyperglycemic effects on diabetes mellitus when applied seperatelly for each plant. This might indicate that these plants may have antagonist mechanism on the glucose metabolism when used together. Thus more detailed studies are needed towards the understanding of the mechanism. Our findings suggest that Quillaja saponaria seemed to be more effective than Yucca schidigera on balancing the negative effects of increased oxidative stress and preventing or diminishing diabetic complications in diabetes mellitus. As a result, hyperglisemie could be modarately repressed by adding mentioned doseges of Quillaja saponaria and Yucca schidigera powders in diets of diabetic animals. Moreover, it can be considered that these plants could support the treament at every stage of the disease by hypocholestrolemic and antioxidant effects.