Fener Rum Ortodoks Patriği IV. Meletios’un Büyük Taarruzdaki Faaliyetleri

Abstract

Büyük Taarruz sırasında Fener Rum Ortodoks Patrikhanesinin dini lideri IV. Meletios’du. Meletios, Osmanlı kanunlarına aykırı bir usulle, İtilaf Devletlerinin aracılığıyla Patrik seçilmişti. Bu nedenle Osmanlı Devleti Hükümeti O’nun Patrik olmasını kabul etmemiştir. Patrik olmasından itibaren Yunanistan lehine hareket etmiştir. O, Büyük Taarruz sürecinde dini, siyasi, içtimaı ve iktisadi açıdan Yunanistan’ın Anadolu davasına sınırsız destek vermiştir. Sadece ülkede değil uluslararası alanda da Türkiye aleyhine; Yunanistan lehine büyük çaba göstermiştir. Onun bu faaliyetlerini Türkler nefretle karşılamıştı. Başkumandan Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde Türk Ordusu 26 Ağustos 1922’de Afyonkarahisar, Kocatepe’den Büyük Taarruzu başlatmıştır. Kısa süre içinde Büyük Taarruz Türk zaferiyle sonuçlanmıştır. Bu zafer sadece Yunanistan için değil İstanbul’da bulunan Fener Rum Patriği Meletios için de büyük bir yenilgi olmuştu. Büyük Taarruz sonrası Meletios İstanbul’dan çıkarılmıştı. Ardından istifa ettirilmiştir. Böylece Büyük Taarruz sürecindeki faaliyetleri Meletios’a pahalıya mal olmuştur. Bu çalışmada devrin arşiv vesikaları, gazeteleri, resmi kayıtları merkezinde Fener Rum Ortodoks Patriği Meletios’un Büyük Taarruz’daki Faaliyetleri ortaya konmaya çalışılacaktır.

IV. Meletios was Fener Greek Orthodox Patriarchate’s religious leader during the Great Offensive. Meletios was elected as Patriarch in a manner contrary to the Ottoman laws, through Entente States. Therefore, the Ottoman Government did not accept him as Patriarch. Meletios acted on behalf of Greece after being Patriarch. He gave limitless support to the Greece's Anatolian case religious, political, social, and economic aspects in process of the Great Offensive. He spent a huge effort in favour of Greece against Turkey not only in the country and also in the international arena. The Turks met his activities with disgust. The Turkish Army launched the Great Offensive from Kocatepe in Afyonkarahisar under the leadership of Mustafa Kemal Pasha, Supreme Commander, on 26 August 1922. This victory was a great defeat not only for Fener Greek Orthodox Patriarchate and also Patriarch Meletios in Istanbul. Meletios was removed from Istanbul after the Great Offensive. Then He was forced to resign. Thus, Meletios’ activities in the process of the Great Offensive were cost expensive to for him. In this study, Patriarch Meletios’ activities in process of the Great Offensive will be enlightened according to the archival documents, newspapers and official records.