Bir Cumhuriyet kadınını yazılarından tanımak: İffet Halim Oruz ve Kadın Gazetesi’ndeki yazıları (1947-1963)

Abstract

Türk Modernleşme sürecinin başlaması ile birlikte eğitim, kültür ve sosyal alanda yaşanan değişim ve dönüşümler beraberinde aydın bir sınıfın yetişmesine zemin hazırlamıştır. Bu aydın zümrenin içerisinde kadınların da yer aldığı görülmektedir. Dönemin öncüleri, edebi alanda başladıkları çalışmalarını kadın hareketi alanında da sürdürmüşler ve kadının kamusal alanda aktif olarak yer almasında önemli adımlar atılmasını sağlamışlardır. Aydın kadınlar denilince İffet Halim Oruz bu figürler arasında en çok akla gelenlerden biridir. Oruz’un gerek Türk Kadınlar Birliği’ndeki çalışmaları gerekse de kadın yayınları konusundaki çalışmaları dikkate değerdir. Tanzimat’la birlikte başlayan kadın yayıncılığı süreç içerisinde önemli bir gelişme göstermiştir. Ancak kadınlara yönelik hazırlanan bu yayınların önemli bir kısmı dergi formatında çıkarılmış ve içerik olarak sınırlı kalmıştır. İffet Halim Oruz başkanlığında 1 Mart 1947’de yayın hayatına başlayan Kadın Gazetesi ise önemli bir ilki gerçekleştirerek büyük boy, siyasi ve sosyal konulara öncelikli olarak yer vererek geniş bir içerik ile uzun yıllar yayın hayatına devam etmiştir. Bu çalışmada Cumhuriyet döneminin aydın Türk kadınlarından biri olan İffet Halim Oruz’u ve Kadın Gazetesi’ndeki çalışmalarını tanıtmak amaçlanmıştır. Bunun için İffet Halim Oruz’un 1947-1963 yılları arasında Kadın Gazetesi’nde yayınlanmış sosyal, siyasi ve eğitim hayatında kadının yeri konularını işleyen yazıları kategorik olarak incelenmiştir.

The changes and transformations in education, culture and social fields paved the way for the raising of an educated class together with the beginning of the Turkish modernization process. Women can be seen to take part, albeit limited, within this group of intellectual. These pioneers who started working in the field of literature continued also in the field of women's movement and enabled important steps to be taken for the active participation of women in the public sphere. İffet Halim Oruz has an important place among intellectual Turkish women as well. Her efforts both in the Turkish Women’s Association and in the women publications are noteworthy. Women's publishing, which started with the Tanzimat period, showed a significant development in the process. However, a significant portion of these publications, which were prepared for women, were published in journal format and remained limited in content. For Women Newspaper, which was launched under the leadership of İffet Halim Oruz on March 1, 1947 and has continued its publication life for a long time with its wide size, preferably including political and social issues along with broad content, broke an important new ground. This study aims to introduce İffet Halim Oruz, one of the Turkish intellectuals of the Republican era, and her works in Women Newspaper. Therefore, the writings of Iffet Halim Oruz, published in Women Newspaper between 1947 and 1963, on the subject on women’s role in social, political and educational life were examined categorically.