Afganistan dış ticaretinde 2001 yılı sonrasında yaşanan yapısal dönüşümün Afganistan-Türkiye arasındaki dış ticarete etkisinin incelenmesi

Abstract

Afganistan devleti, 20. yüzyılın en çatışmalı ve istikrarsız ülkelerinden biri olarak bilinmektedir. Ancak 21. yüzyıl ülkede çatışmaların sona erdiği, barış ve istikrarın yeniden sağlanmaya çalışıldığı bir dönem olarak başlasa da ilerleyen yıllarda bu istikrar yeniden sekteye uğramıştır. Afganistan son 20 yılda kendi çabalarıyla ve aynı zamanda uluslararası toplumun yardım ve desteğiyle yapılan katkılar sonucunda birçok alanda önemli gelişmeler kaydetmiştir. Ekonomik, siyasi, askeri ve sosyal alanlarına yeniden yapılanma sürecine girmiştir. Özellikle ekonomik alana yönelik önemli adımlar atmaya çalışmıştır. Fakat Afganistan ekonomisinin büyük bir bölümü halen dış yardımların oluşturduğu mali yardımlara bağlı olup, kendi ulusal kalkınma sistemini hayata geçirene dek dış yardım ve yatırımlara bağlı bir ekonomik politikası izleme durumundadır. Bu amaçla Türkiye de Afganistan’a yardım ve yatırımda bulunan en baştaki ülkeler arasında yer almaktadır. Türkiye Afganistan’ın bağımsızlık, işgal ve özellikle yeniden yapılanma döneminde yardımlarını ve desteklerini esirgememiştir. Bu amaçla Afganistan’ın refaha ve istikrara kavuşması için ve gelişimi için Türkiye tarafından birçok alanda her daim desteklenmiştir. Afganistan’ın yeniden yapılanma süreci itibarıyla Türk-Afgan ilişkilerinde yeni bir sayfa açılmıştır. Türkiye Afganistan’ın yeniden yapılandırılmasında aktif bir rol oynamakta olup, bu rollerden biri ekonomik ve ticari işbirliği alanlarında gerçekleşmektedir. Bu araştırmanın amacı Afganistan dış ticaretinde 2001 yılı sonrasında yaşanan yapısal dönüşüm, bu yapısal dönüşümün Afganistan ile Türkiye arasındaki dış ticarete etkisinin incelenmesi ve Afganistan ile Türkiye arasındaki dış ticaret ilişkilerinin geliştirilmesine katkı sunulmasıdır.

The state of Afghanistan is known as one of the most conflicted and unstable countries of the 20th century. However, the 21st century started as a period when the conflicts in the country ended, and peace and stability were tried to be restored, this stability was again interrupted in the following years. Afghanistan has made significant progress in many areas in the last 20 years because of its own efforts, as well as the contributions made with the help and support of the international community. It has entered the process of restructuring in its economic, political, military, and social fields. He tried to take important steps especially in the economic field. However, a large part of Afghanistan's economy still depends on financial aid created by foreign aid, and it must follow an economic policy dependent on foreign aid and investments until it implements its own national development system. For this purpose, Turkey is among the top countries that help and invest in Afghanistan. Turkey has not spared its aid and support during the independence, occupation and especially the reconstruction period of Afghanistan. For this purpose, Turkey has always been supported in many areas for Afghanistan's prosperity and stability and for its development. As of Afghanistan's restructuring process, a new page has been opened in Turkish-Afghan relations. Turkey plays an active role in the restructuring of Afghanistan, one of these roles is in the fields of economic and commercial cooperation. The aim of this research is to examine the structural transformation in Afghanistan's foreign trade after 2001, the effect of this structural transformation on foreign trade between Afghanistan and Turkey, and to contribute to the development of foreign trade relations between Afghanistan and Turkey.