Anatomik deformitelerin yaşam kalitesi üzerindeki etkisi

Abstract

Bu çalıĢmanın amacı anatomik deformiteli bireylerin yaĢam kalitesini ölçmektir. AraĢtırma, Ekim 2015-Ekim 2016 tarihleri arasında gerçekleĢtirildi. AraĢtırma kesitsel bir çalıĢma olup, ileriye dönük olarak yapıldı. AraĢtırma Isparta Eğirdir Kemik Eklem Hastalıkları Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesinde ortopedi kliniklerinde yatan anatomik deformiteli bireyler üzerinde yapıldı. AraĢtırmaya dahil olan katılımcılara yüz yüze görüĢme tekniği kullanılarak sosyo demografik bilgi formu ve SF-36 YaĢam Kalitesi Ölçeği kullanılarak ilgili bölümleri cevaplamaları sağlandı. AraĢtırmaya gönüllü olarak 200 kiĢi dahil oldu. AraĢtırma verilerinin analizleri SPPS istatistik paket programında yapılıp, verilerin Aritmetik Ortalaması ve Standart Sapması bulundu, aynı gruptaki değerlerin karĢılaĢtırılmasında; paired t testi, daha fazla değiĢkenin karĢılaĢtırmasında Varyans Analizi kullanıldı. Çoklu karĢılaĢtırma da ise Duncan testi kullanıldı. Bu çalıĢmada, cinsiyete göre katılımcıları karĢılaĢtırdığımızda, SF-36„ nın sadece ağrı alt boyutunda istatistiki olarak anlamlılık bulunmuĢtur. Erkek katılımcıların ağrı ortalam puanı bayan katılımcılardan yüksek olarak bulunmuĢtur (p<0.05). Katılımcıların SF-36 YaĢam Kalitesi Ölçeği alt boyutlarından aldıkları puanların yaĢ grublarına göre karĢılaĢtırdığımızda; fiziksel rol güçlüğü alt boyutunda, enerji canlılık vitalite alt boyutunda, sosyal iĢlevsellik alt boyutunda, ağrı alt boyutunda genel sağlık algısı alt boyutunda yaĢ gruplarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuĢtur (p<0.05). Gruplar arası karĢılaĢtırmada ise 18-30 yaĢ grubu puan ortalaması diğer grubların puan ortalamasından daha yüksektir. Emosyonel rol güçlüğü alt boyutunda yaĢ grubuna göre istatiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuĢtur (p<0.05) . Gruplar arası karĢılaĢtırma da ise 18-30 yaĢ grubu ve 46-60 yaĢ grubu ortalaması diğer gruplara göre yüksektir. Ruhsal sağlık alt boyutunda yaĢ durumuna göre istatiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuĢtur (p<0.05). Gruplar arası karĢılaĢtırma da ise 18-30 yaĢ, 31-45 yaĢ, 46-60 yaĢ grublarının puan ortalaması, 61 yaĢ ve üstü ortalamasından daha yüksek olarak bulunmuĢtur. Medeni duruma göre karĢılaĢtırdığmızda bekar katılımcıların SF-36 puan ortalaması, evli katılımcıların puan ortalamasından yüksek bulunmuĢtur (p<0.05). Medeni duruma göre istatistiksel olarak anlamlılık vardır. Eğitim durumuna göre ise; fiziksel rol güçlüğü alt boyutu haricindeki bütün alt boyutlarda istatiksel olarak farklılık bulunmuĢtur. Enerji canlılık vitalite alt boyutunda gruplararası karĢılaĢtırmada ise okuryazar olmayan, lise ve üniversite mezunu olan katılımcıların puan ortalaması daha yüksek iken diğer alt gruplarda ise lise ve üniversite mezunu olan bireylerin puan ortalaması yüksek bulunmuĢtur (p<0.05). ÇalıĢma duruma göre karĢılaĢtırdığımızda, bütün alt boyutlarda istatistiki olarak ii anlamlı farklılık bulunmamıĢtır. Sağlık güvencesine sahip olma duruma göre; fiziksel fonksiyon, enerji canlılık vitalite, ruhsal sağlık, sosyal iĢlevsellik, ağrı ve genel sağlık algısı alt boyutlarında istatistiki olarak anlamlı farklılık bulunmuĢtur (p<0.05). Gruplar arası karĢılaĢtırmada ise sosyal güvencesi olmayan katılımcıların puan ortalaması daha yüksektir. Gelir duruma göre, sosyal iĢlevsellik, genel sağlık algısı alt boyutlarında istatiski olarak anlamlı farklılık bulunmuĢtur (p<0.05) . Gruplar arası karĢılaĢtırmada ise, her iki alt boyutta da geliri olmayan, asgari ücretliler ve geliri 4001 TL ve üzeri olan katılımcıların puan ortalaması daha yüksektir. YaĢanılan yere göre, alt boyutların hepsinde istatistiki olarak anlamlı farklılık bulunmamıĢtır. Deformite yerine göre, fiziksel fonksiyon, emosyonel rol güçlüğü, enerji canlılık vitalite, ruhsal sağlık, sosyal iĢlevsellik, ağrı ve genel sağlık algısı alt boyutların da istatistiki olarak anlamlı farklılık bulunmuĢtur. Gruplar arası karĢılaĢtırmada ise ruhsal sağlık alt boyutunda el ve ayak deformiteli katılımcıların ortalama puanı daha yüksek iken, istatistiki olarak anlamlı bulunan diğer alt boyutlarda ise el deformitesi olan katılımcıların puan ortalaması daha yüksek bulunmuĢtur. Deformite nedenine göre, sadece genel sağlık algısı alt boyutunda istatistiki olarak anlamlı farklılık bulunmuĢtur. Gruplar arası karĢılaĢtırma da ise, doğum öncesi ve diğer grupların puan ortalaması daha yüksektir. Deformite sayısına göre; fiziksel fonksiyon, enerji canlılık vitalite, ruhsal sağlık, sosyal iĢlevsellik, ağrı ve genel sağlık algısı alt boyutlarında istatistiki olarak anlamlı farklılık bulunmuĢtur (p<0.05). Gruplar arası karĢılaĢtırmada ise 3 ve daha fazla deformiteye sahip katılımcıların puan ortalaması daha yüksektir. YaĢama Ģekline göre (yalnız yaĢayıp yaĢamadığı) fiziksel fonksiyon, enerji canlılık vitalite, ruhsal sağlık, sosyal iĢlevsellik, ağrı ve genel sağlık algısı alt boyutlarında istatistiki olarak anlamlı farklılık bulunmuĢtur (p<0.05). Gruplar arası karĢılaĢtırmada ise yalnız yaĢayan katılımcıların puan ortalaması daha yüksek bulunmuĢtur. Günlük aktivitelerde baĢkalarına bağımlı olma durumuna göre alt boyutların hepsinde istatistiki olarak anlamlı farklılık bulunmuĢtur (p<0.05). Gruplar arası karĢılaĢtırmada ise hayır cevabı veren katılımcıların puan ortalaması daha yüksek bulunmuĢtur. Kronik bir hastalık sahip olma durumuna göre, ruhsal sağlık, ağrı ve genel sağlık algısı alt boyutlarında istatistiki olarak anlamlı farklılık bulunmuĢtur (p<0.05). Gruplar arası karĢılaĢtırmada ise hayır cevabı veren katılımcıların puan ortalaması daha yüksek bulunmuĢtur. Sonuç olarak, cinsiyete göre, yaş, medeni durum, eğitim durumu, sağlık güvencesine sahip olma durumu, gelir durumu, deformite yeri, sayısı ve nedenine göre, yaşam şekli (yalnız yaşayıp yaşamadığına göre), günlük aktivitelerde başkasına bağımlı olma durumuna göre, kronik hastalık varlığı durumuna göre SF-36 YaĢam Kalitesine göre istatistiki olarak anlamlı farklılık bulunmuştur.

The purpose of this study is to measure the quality of life on the individuals that have anatomical deformity. The research was performed between October 2015 and October 2016. The research is cross-sectional and anterograde. The research was performed on the individuals who have anatomical deformity and who hospitalized in orthopedia clinics of Isparta Eğirdir Bone and Joint Diseases and Rehabilitation Hospital. It was provided that the participants answer the necessary sections of socio-demographic information form and SF-36 The Quality of Life Scale by using face to face conversation. 200 individuals participated in the research voluntarily. The research data was analyzed in SPPS statistics package programme, the arithmetic mean and standard deviation of data was calculated, paired t test was used to compare the values in the same group and the analysis of variance was used to compare more parameters. Duncan‟s multiple range test was used for multiple contrasts. In this study, a statistical significance was found only in SF-36‟s body pain subdimension when the attendants are compared according to their gender. The average pain score of the male participants is higher than the female participants (p<0.05). When the scores that the participants get from the SF-36 Quality of Life‟s subdimensions are compared according to the age group, a statistical significance was found in the role limitations due to the physical health dimension, vitality dimension, social functioning dimension, body pain dimension, and general health dimension (p<0.05). In the intergroup comparison, the average score of 18-30 age group is higher than the other groups. In the role-emotional subdimension, a statistical significance was found (p<0.05). In the intergroup comparison, the average of 18-30 and 46-60 age groups is higher than the other groups. In the mental health subdimension, a statistical significance was found (p<0.05). In the intergroupcomparison, the average score of 18-30, 31-45 and 46-60 age groups is higher than the 61 and over groups. In the maritial status comparison, the single participants average score is higher than the married ones (p<0.05). There is also a statistical significance in maritial status. According to educational status, there is a statistical significance in all subdimensions except role limitations due to the physical health. While the average score of the participants who are illiterate, highschool graduate and university graduate is higher in the vitality subdimension, the average score of the participants who are highschool and university graduate is higher in the other subgroups when the groups are compared (p<0.05). According to the employment status, a statistical significance was‟t found. According to the health coverage, a statistical significance was found in physical functioning, vitality, mental health, social functioning, body pain and general health subdimensions (p<0.05). In iv the intergroup comparison, the average score of the participants who haven‟t benefit primary, is higher. According to the income statue, a statistical significance was found in social functioning and general health subdimensions (p<0.05). In the intergroup comparison, the average score of the participants who have minimum wage and who have 4001 TL and over income, is higher on both subdimensions. According to the living place, a statistical significance wasn‟t found in all subdimensions. According to deformity a statistical significance was found in physical function, emotional role, vitality, mental health, social functioning, body pain and general health subdimensions. In the intergroup comparison, it was found that while the average score of the participants who have hand and foot deformity in mental health subdimension is high, the average score of participants who have hand deformity is higher in other subdimensions that has statistical significance. According to the reason of deformity, a statistical significance was found only in general health subdimension. In intergroup comparison, the average scores of prepartum and the other groups is higher. According to the number of deformity, a statistical significance was found in physical function, vitality, mental health, social functioning, body pain and general health subdimensions (p<0.05). In intergroup comparison, the average score of the participants who have 3 or more deformity is higher. According to the life style (whether living alone or not), a statistical siginficance was found in physical function, vitality, mental health, social functioning, body pain and general health subdimensions (p<0.05). In intergroup comparison, it was found that the average score of the participants who live alone is high. According to the dependent on the activities of daily living, a statistical significance was found in all subdimensions (p<0.05). In intergroup comparison, the average score of the participants who answer „‟Yes‟‟ is higher. According to having chronic ilnesses, a statistical significance was found in mental health, body pain and general health subdimensions (p<0.05) . In intergroup comparison, the average score of the participants who answer „‟No‟‟ is higher. In conclusion, according to gender, age, maritial status, educational status, having health coverage, income statue, the number, place and reason of deformity, lifestyle (whether living alone or not), being dependent on the activities of daily living, having chronic ilnesses; a statistical significance was found in SF-36 Quality of Life Scale.