Pandemi döneminde sağlık çalışanlarının fiziksel aktiviteye katılımı ve yaşam kalitesinin incelenmesi

Abstract

Dünya tarihinden günümüze kadar kapsamlı coğrafyalara etki eden çoğu salgın hastalıkları yaşanmaktadır. Bu salgının bir kısmı pandemiye sebep olmuş, toplum üstünde ciddi şekilde değişim ve etkileri olmaktadır. Bu etkilerden en önemlisi sosyal mesafenin korunması için alınan önlemler ve bu durumun da fiziksel aktivite düzeyinde düşüşlere neden olma olasılığı ve ortaya çıkan sağlık problemleridir. Pandeminin ortaya çıkardığı şartlardan en fazla etkilenen grubun başında sağlık çalışanları gelmektedir. Bununla beraber pandemi sürecini sağlık çalışanlarının pandemi öncesi ve pandemi dönemi genel sağlık durumları ile fiziksel aktivite düzeyleri üzerine olan etkisi tam olarak bilinmemektedir. Bu çalışmanın amacı pandemi öncesi ve pandemi dönemi sağlık çalışanlarının fiziksel aktivite düzeylerindeki değişimleri incelemektir. Bu araştırmanın evrenini Afyonkarahisar ili Sağlık Bilimleri Üniversitesinde görev yapan tüm sağlık personelini örneklemini ise doktor, hemşire ve yardımcı sağlık personelinden 172 kadın 128 erkek olmak üzere toplam 300 katılımcı oluşturmaktadır. Çalışmada sağlık çalışanlarının pandemi öncesi ve pandemi dönemi fiziksel aktivite düzeylerini belirlemek için Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalite Ölçeği (Kısa Formu) ve Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi kullanılmıştır. Verilerin analizinde bilgisayar ortamında SPSS 22.0 (Statistical Package for the Social Sciences) programı kullanılmıştır. Katılımcıların pandemi öncesi ve pandemi döneminde yaşam kalitesi ile fiziksel aktivite katılım değerleri arasındaki farkın belirlenmesi için eşleştirilmiş t testi uygulanmıştır. Grup içi değişkenlere göre farkın belirlenmesi için ANOVA testi uygulanırken, değişkenlerin yüzde ve frekans değerleri ayrıca gösterilmiştir. Çalışma sonunda pandemi öncesi ve pandemi döneminde orta şiddetli aktivitede anlamlı bir fark tespit edilmemişken yürüme skorunda anlamlı bir düşme (1814,40±2467,71 karşın 1277,43±1567,32, p<0,001), oturma skorlarında yükseliş (2272,34±1288,64 karşın 2572,67±1625,64, p<0,001), ve şiddetli aktivite skorlarında (615,06± 1506,98 karşın754,80±1408,46 p<0,042) ise yükselme gözlenmiştir. Ayrıca genel sağlık ortalamalarında (59,12±17,50 karşın 47,83±17,70 p<0,01), fiziksel sağlık ortalamaları (62,05±14,25 karşın 52,54±15,43, p<0,04), psikolojik sağlık ortalamaları (61,83±15,96 karşın 47,95±17,21, p<0,02), sosyal ilişkiler ortalamaları (62,94±17,96 karşın 51,61±19,43, p<0,02) ve çevre ortalamalarında ise (61,26±14,61 karşın 56,55±16,27, p<0,05) ciddi oranda anlamlı bir düşüş kaydedilmiştir. Sonuç olarak, pandeminin sağlık çalışanlarının genel sağlık durumunu ciddi oranda etkilediği ve fiziksel aktivite düzeylerinde düşüşe neden olduğu görülmüştür. Pandemi sonrası dönemde sağlık çalışanlarının psiko-fiziksel sağlık durumlarının geliştirilmesi için rekreatif içerikli fiziksel aktiviteler düzenlenmesi önerilmektedir.

From world history to the present day, most epidemic diseases affecting comprehensive geographies are experienced. Some of this epidemic has caused a pandemic and has serious changes and effects on society. The most important of these effects are the measures taken to maintain social distance and the possibility of this situation to cause decreases in the level of physical activity and the resulting health problems. Health workers are the most affected group by the conditions caused by the pandemic. However, the impact of the pandemic process on the general health status and physical activity levels of health workers before and during the pandemic is not fully known. The aim of this study is to examine the changes in the physical activity levels of health workers before and during the pandemic. The population of this study consists of 300 participants consisting of doctors, nurses and auxiliary health personnel and all health personnel working at Afyonkarahisar University of Health Sciences. A total of 300 health workers, 172 women and 128 men, participated in the survey. In the study, the World Health Organization Quality of Life Scale (Short Form) and the International Physical Activity Survey were used to determine the physical activity levels of health workers before and during the pandemic. In the analysis of the data, SPSS 22.0 (Statistical package for the Social Sciences) program was used in computer environment. Paired t test was applied to determine the difference between the quality of life and physical activity participation values of the participants before and during the pandemic. While the ANOVA test was applied to determine the difference according to the intra-group variables, the percentage and frequency values of the variables were shown separately. At the end of the study, while no significant difference was found in moderate-intensity activity before and during the pandemic period (328.22±1018.7 vs 304.00±732.31 p>0.599), a significant decrease in walking score (1814.40±2467.71 vs 1277.43±1567.32, p<0.001) was observed. An increase was observed in sitting scores (2272.34±1288.64 vs 2572±1625.64, p<0.001), and in vigorous activity scores (615.06± 1506.98 vs 754.80±1408.46 p<0.042). There was no significant difference in the mean of total net activity scores (5030.03±3796.78 versus 4908.90±2817.59 p>0.082) before and during the pandemic period. In addition, a significant decrease was recorded in general health averages (59.12±17.50 vs 47.83±17.70 p<0.01), physical health averages (62.05±14.25 vs 52.54±15.43, p<0.04), psychological health averages (61.83±15.96 vs 47.95±±17.21, p<0.02), social relations averages (62.94.17.96 vs 51.61±19.43, p±0.02) and environmental averages (61.26<14.61 vs 56.55±16.27, p<0.05).As a result, it has been observed that the pandemic has seriously affected the general health status of health workers and caused a decrease in physical activity levels. In the post-pandemic period, it is recommended to organize physical activities with recreational content in order to improve the psycho physical health status of health workers.