A meta-synthesis study on citizenship education research within the scope of social studies lesson in Turkey

Abstract

In this research, the purpose is to develop a systematic perspective on the research on citizenship education within the scope of social studies field, to reveal the tendency of the studies, and to reach a synthesis in this direction. Meta-synthesis method was used for this purpose. Researches on "citizenship" were collected and reviewed according to certain criteria, and then the reading process was repeated in order to identify the relationships between the researches, similar, different aspects were identified by using perspective-based continuous comparison, and a synthesis has been reached based on the obtained findings. The researches were obtained from YÖK National Thesis Center and Ulakbim TRDizin. During the analysis of the data process, thematic synthesis and descriptive analysis were utilized. Three main themes were reached: citizenship types/approaches, citizenship perception, and components of citizenship education. Citizenship types/approaches are addressed as spatial, environmentally responsible, effective/effectual/active citizenship, global and digital citizenship. In the context of citizenship perception, it is seen that the subjects of meaning attributed to citizenship, citizenship awareness/identity construction, good/ideal citizen, patriotism are taken as a basis. Under the main theme of components of citizenship education, three sub-themes were generated: basic elements in citizenship education, approaches in citizenship education, and problems in citizenship education.

Bu araştırmada sosyal bilgiler kapsamında vatandaşlık eğitimi temelinde gerçekleştirilen araştırmalara sistematik bir bakış açısı geliştirmek, araştırmaların nasıl bir eğilim içerisinde olduğunu ortaya koymak ve bu yönde senteze varmak amaçlanmıştır. Metasentez yönteminden yararlanılarak “vatandaşlık” konulu araştırmalar belirli kriterler dâhilinde toplanmış, ön okumadan geçirilmiş, ardından araştırmaların nasıl bir ilişki içerisinde olduğunu belirleyebilmek adına okuma süreci tekrarlanmış, sürekli karşılaştırmaya dayalı bakış açısından yararlanılarak benzer ve farklı yönler tespit edilmiş, elde edilen bulgulardan yola çıkılarak senteze ulaşılmaya çalışılmıştır. Veriler YÖK Ulusal Tez Merkezi ve Ulakbim TRDizin aracılığıyla elde edilmiştir. Veri analizi sürecinde tematik sentezleme ve betimsel analizden faydalanılmıştır. Metasentez süreci sonunda vatandaşlık türleri/yaklaşımları, vatandaşlık algısı ve vatandaşlık eğitiminin temel bileşenleri olmak üzere üç ana temaya ulaşılmıştır. İlk olarak vatandaşlık türleri/yaklaşımları ana teması mekânsal, çevresel sorumlu, etkili/aktif vatandaşlık, küresel ve dijital vatandaşlık; ikinci olarak vatandaşlık algısı ana teması vatandaşlığa yüklenen anlam, vatandaşlık bilinci/kimlik inşası, iyi/ideal vatandaş, vatanseverlik/yurtseverlik ve son olarak vatandaşlık eğitiminin bileşenleri ana teması ise vatandaşlık eğitiminde temel unsurlar, vatandaşlık eğitiminde kullanılan yaklaşımlar ve vatandaşlık eğitiminde yaşanan sorunlar olmak üzere alt temalara ayrılarak değerlendirilmiştir. İncelenen araştırmalarda yoğunlukla ele alınan ulusalcı ve toplumsalcı vatandaşlık algısının oluşmasına neden olan faktörlerin incelenmesi önerilebilir. Bununla birlikte veri tabanları genişletilerek karşılaştırmalı araştırmalar yürütülebilir.