Yüksek voltajlı elektrik enerjisi iletim hattı projelerinde irtifak kamulaştırması

Abstract

Yüksek voltajlı elektrik enerjisi iletim hatlarında kamulaştırma maliyetleri oldukça yüksek miktarlara ulaşmaktadır. Bu hatlarda kamulaştırma işlemleri mülkiyet kamulaştırması ve irtifak hakkı kamulaştırması olarak iki türde yapılır. Pilon yerleri ve trafo merkezleri için mülkiyet kamulaştırması yapılırken, enerji iletim hattı kablolarının altında ise irtifak hakkı kamulaştırması yapılmaktadır. İrtifak kamulaştırmasında, taşınmaz maliklerinin mülkiyetinde kayıp yoktur, fakat taşınmaz kullanımında kısıtlamalar meydana gelmektedir. Bu nedenle hattın geçişi nedeni ile parselde meydana gelen değer düşüklüğü hesaplanarak, bu değer düşüklüğü taşınmaz malikine irtifak kamulaştırma bedeli olarak ödenir. Bu çalışmada değer düşüklüğüne etki eden faktörler ve bu faktörlerin değer düşüklüğünü nasıl etkilediği incelenmiştir. Bu amaçla değer düşüklüğüne etki eden faktörler ve bu faktörlerin ağırlıkları belirlenmiş, her faktör için puanlama esasları getirilmiştir. Daha sonra değer düşüklüğünü belirlemek amacıyla, bu ağırlıklar ve puanlar nominal değerleme metoduna uyarlanmıştır. Önerilen modelin başarısını değerlendirmek üzere örnek bir çalışma yapılmış ve elde edilen veriler mahkeme bilirkişileri tarafından belirlenen değer düşüklüğü oranları ve piyasa araştırmaları ile belirlenen değer düşüklüğü oranları ile karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak önerilen modelin değer düşüklüğü belirlemesinde önemli bir adım olacağı ve daha doğru sonuçlar üreterek kamu kaynaklarının daha iyi kullanılabileceği belirlenmiştir.

Expropriation costs in high-voltage electrical energy transmission lines reach very high amounts. In these lines, expropriation processes are carried out in two types as property expropriation and easement right expropriation. While property expropriation is carried out for pylon locations and transformer centers, easement right expropriation is carried out under the power transmission line cables. In the easement expropriation, there is no loss in the ownership of the land owners, but there are restrictions on the use of parcels. For this reason, the decrease value of the parcel due to the passage of the line is calculated and this decrease value is paid to the land owner as the easement expropriation price. In this study, the factors affecting the decrease and how these factors affect the decrease are examined. For this purpose, the factors affecting the decrease and the weights of these factors were determined, and scoring principles were introduced for each factor. These weights and scores were then adapted to the nominal valuation method in order to determine the decrease. A sample study was conducted to evaluate the success of the proposed model and the obtained data were compared with the decrease coefficients determined by the court experts and the decrease coefficients determined by the market researches. As a result, it has been determined that the proposed model will be an important step in the assessment of decrease and that public resources can be better protected by producing more accurate results.