Kazak Türkçesinde +lı ve +sız isimden isim yapma ekleri ile türetilmiş sözcüklerdeki dil boşluklarının incelenmesi

Abstract

Dil boşlukları, bir dilde bulunması gereken kavram veya sözcüğün kaynak dilin sözlüksel biriminde bulunmamasından kaynaklanan boşluklardır. Dil boşlukları iki dilin karşılaştırılması ve dil içi incelemelerde karşımıza çıkmaktadır. Kaynak dilde bir kavramı karşılayacak sözcüğün sözlükselleşmemesinden kaynaklanan boşluklara sözlüksel boşluklar denir. Sözlüksel boşlukların tamamının tespit edilmesi mümkün değildir. Bu nedenle çalışmaya bir sınırlama getirilerek Kazak Türkçesindeki +{lI} ve +{sIz} isimden isim yapma ekleri ile türetilmiş sözcüklerdeki dil boşlukları incelenmiştir. İncelemeler sırasında ortaya çıkan verilerin anlamca kontrolleri Türkçe Sözlük (2005) dikkate alınarak yapılmıştır. Ortaya çıkan sözlüksel boşluklar, kültürel boşluklar ve anlamsal farklılıklardan doğan boşluklar ve yapısal olarak sözlükselleşmemiş boşluklar olarak değerlendirilmiştir. Tez çalışmasında Kazak Türkçesi (2019) ve Türkiye Türkçesi (2005) sözlükleri karşılaştırılarak sözlüksel boşlukların tespiti yapılmaya çalışılmıştır.

Linguistic gaps are gaps caused by the absence of a concept or word in a language in the lexical unit of the source language. Linguistic gaps are encountered in the comparison of two languages and in linguistic studies. The gaps arising from the non-lexicalization of the word that will meet a concept in the source language are called lexical gaps. It is not possible to detect all lexical spaces. For this reason, by limiting the study, +(lI) and +(sIz) suffixes in Kazakh Turkish and language gaps in words derived from nouns were examined.The semantic checks of the data that emerged during the examinations were made by considering the Turkish Dictionary. The resulting lexical gaps were evaluated as cultural gaps, gaps arising from semantic differences and structurally non-lexical gaps. In my thesis study, it was tried to determine the lexical gaps by comparing the Kazakh Turkish and Turkey Turkish dictionaries.