Demografik özellikler bağlamında bireylerin ulus-ötesi göçe bakış açısının değerlendirilmesi: Emirdağ örneği

Abstract

İnsanlar doğup büyüdüğü ya da yaşadıkları yerleri sosyoekonomik ve doğal nedenlerden dolayı terk ederek başka bir yerleşim birimine göç edebilmektedirler. Bu nüfus hareketliliği, göç edenler ve göç edilen yerler arasında iki yönlü bir değişime neden olmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti kuruluşu öncesi ve sonrasında ülkede iç ve dış yönlü olmak üzere çeşitli göçler yaşanmıştır. Bu yer değiştirme hareketlerinden biri de 1950’li yıllar sonu itibari ile Avrupa ülkelerine yapılan ulusötesi göçlerdir. Türkiye ile Batı Almanya 30 Ekim 1961 tarihinde işgücü anlaşması imzalamıştır. Sonraki yıllarda ise bazı diğer Avrupa ülkeleri Türkiye ile anlaşmalar imzalamışlardır. Bu anlaşmalar Türkiye'den Avrupa'ya kitlesel göçlerin önünü açmıştır. Bu bağlamda birçok Türk vatandaşı Avrupa'ya işçi statüsünde göç etmiş ulusötesi nüfus hareketlerine katılmıştır. İkinci Dünya Savaşı sonrası çalışan nüfusunun önemli bir kısmını kaybeden ve yoğun iş gücüne ihtiyaç duyan Avrupa ülkeleri işçi açığını kapatmak için diğer ulusları ulusötesi göçe özendirmiştir. Böylelikle hem zarar gören ekonomilerini tekrar canlandırmayı hem de üretimde sürekliliği hedeflemişlerdir. Türkiye’ de ise ulusötesi göçle birlikte işsizlik oranını düşürmeyi ve ülkeye döviz akışını hızlandırarak pozitif bir etki beklemiştir. Yaklaşık 65 yıl önce başlayan ulusötesi göçe Türkiye’nin birçok farklı yerleşim birimlerinden katılan bireyler olmuştur. Afyonkarahisar İli, Emirdağ ilçesi de en fazla göç veren yerleşim ünitelerinden biridir. Günümüz itibari ile Emirdağ’dan yurtdışına göç edenlerin büyük bir kısmı Belçika, Fransa, Hollanda ve Almanya gibi Batı Avrupa ülkelerine yerleşmiştir. Geçmişten günümüze bu yer değiştirme hareketine katılan bireyler yaş, cinsiyet, sosyoekonomik statü, eğitim, medeni durum bağlamında farklı demografik özelliklere sahiptir. Özellikle 1974 yılında Aile Birleşimi Anlaşması ile işçi statüsünde daha önce göç edenlerin tüm aile üyelerini yanlarına davet etmeleriyle göç edenlerin demografik özellikleri çeşitlenmiştir. Bununla birlikte evlilik yolu ile de ulusötesi göç hareketine katılanların sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu çalışmada Emirdağ ilçesi sınırları içerisinde yaşanan ulusötesi göçün boyutu incelenmiştir. Çalışma kapsamında Emirdağ’da yaşayanların farklı demografik özellikleri bağlamında ulusötesi göçe bakış açısının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda rastgele seçilen 160 kişiye açık uçlu sorulardan oluşan bir anket uygulanmıştır. Anket sonucunda elde edilen bulgular verilen cevaplara göre kategorize edilmiş ve tüm sorular SPSS programına aktarılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler bağlamında ilçe halkının yıllar içerisinde değişen sosyodemografik özelliklerine göre göçe yönelik fikir ve görüşlerinin farklılık göstermesi kaçınılmazdır.

People may leave the place where they were born, raised or live due to socioeconomic and natural reasons and migrate to another settlement. This population mobility causes a two-way exchange between immigrants and places of migration. Before and after the establishment of the Republic of Turkey, various internal and external migrations took place in the country. One of these displacesment movements is the transnational migration to European countries as of the 1950s. Türkiye and West Germany signed a labor agreement on October 30, 1961. In the following years, some other European countries signed agreements with Türkiye. These agreements paved the way for mass migration from Turkey to Europe. In this context, many Turkish citizens migrated to Europe as workers and participated in transnational population movements. European countries, which lost a significant portion of their working population after the Second World War and needed intensive labor, encouraged other nations to transnational migration in order to fill the labor shortage. In this way, they aimed to both revitalize their damaged economies and maintain continuity in production. Türkiye, on the other hand, expected a positive effect by reducing the unemployment rate and accelerating the flow of foreign currency to the country with transnational migration. There were individuals from different settlements in many geographical regions of Turkey who participated in the transnational migration that started approximately 65 years ago. Afyonkarahisar Province, Emirdag district is one of the settlements with the highest number of immigrants. As of today, most of those who migrated abroad from Emirdag have settled in Western European countries such as Belgium, France, the Netherlands and Germany. Individuals who participated in this displacement movement from past to present have different demographic characteristics in terms of age, gender, socioeconomic status, education and marital status. Especially with the Family Reunification Agreement in 1974, the demographic characteristics of the immigrants diversified as those who had previously migrated as workers invited all their family members to join them. However, the number of people participating in transnational migration through marriage is increasing day by day. In this study, the extent of transnational migration within the borders of Emirdag district was examined. Within the scope of the study, it is aimed to reveal the perspective of transnational migration in the context of the different demographic characteristics of the people living in Emirdag. In this regard, a survey consisting of open-ended questions was applied to 160 randomly selected people. The findings obtained as a result of the survey were categorized according to the answers given and all questions were analyzed by transferring them to the SPSS program. In the context of the analyses, it is inevitable that the district people's ideas and opinions regarding migration will differ depending on their sociodemographic characteristics that have changed over the years.