Avrupa kentsel şartları perspektifinde bir kentli hakkı olarak “Katılım Hakkı” ve Türkiye

Abstract

Kentli hakları; hem kentlinin bir birey olarak sahip olduğu insan haklarının, hem de içinde yaşadığı kentin ve kentsel toplumun bir üyesi olarak o kentin kentsel ve çevresel değerleri üzerindeki haklarının bütününü kapsamaktadır. Bu haklar bir bakıma; temel hakların, ekonomik, toplumsal, kültürel hakların ve dayanışma haklarının kent mekânında somutlaşmış şekilleridir. Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi’nce Mart 1992’de kabul edilen Avrupa Kentsel Şartı, kentli haklarının tanınmasında şüphesiz en önemli belgedir. Şart ’ta yer alan ve Avrupa yerleşimlerinde yaşayan kent sakinlerinin sahip oldukları belirtilen bu haklardan biri de katılım hakkıdır. Diğer yandan Kongre, Mayıs 2008’de Strazburg’da “Avrupa Kentsel Şartı-II: “Yeni Bir Kentlilik İçin Manifesto”yu kabul etmiştir. Yerel demokrasinin varlığının temel göstergesi olan “kentlilerin yönetime katılım hakkı” yeni belgede de kendine yer bulmuştur. Bu çalışmada 1992 ve 2008 tarihli her iki Avrupa Kentsel Şartı da, temel bir kentli hakkı olarak “Katılım Hakkı” çerçevesinde incelenmektedir. Ayrıca katılım hakkının, Türk Yerel Yönetim Sistemi içindeki yeterlilik düzeyi de, hukuksal ve uygulamalar açısından Avrupa Kentsel Şartları ölçütleri göz önünde tutularak değerlendirilmektedir.