Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları ve Bürokrasi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okulu öğretmenlerinin görüşlerine göre ilköğretim okullarında örgütsel vatandaşlık davranışlarına bürokrasinin etkisini incelemektir. Çalışmanın evreni 2005-2006 öğretim yılında Uşak ili merkezi, merkeze bağlı köyleri ve ilçe merkezlerinde bulunan beşten fazla öğretmenin çalıştığı 64 ilköğretim okulundaki 1355 öğretmendir. Örneklem 26 okuldaki 538 öğretmenden oluşmuştur. Örneklemi belirlemede tabakalı örnekleme metodu kullanılmıştır. Her okuldaki belirlenen sayıda öğretmen tesadüfi olarak seçilmiştir. Araştırmada kullanılan ölçme araçları, Yücel (1999)’in geliştirdiği “bürokratikleşme anketi” ve yine Yücel’ in geliştirdiği “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı” anketidir. Kullanılabilir olarak geri dönen anket sayısı 430’ dur. Verilerin analizinde frekans, yüzde, ortalama, standart sapma ve örgütsel vatandaşlık ile bürokrasi arasında ilişki olup olmadığını tespit etmek için korelasyon, bürokrasinin, örgütsel vatandaşlık davranışını hangi oranda etkilediğini belirlemek için regresyon analizi kullanılmıştır. Kıdem, cinsiyet ve branşa göre öğretmen görüşlerini karşılaştırmak için anova ve t- testi uygulanmıştır. Araştırmada örgütsel vatandaşlık davranışları üzerinde bürokrasinin etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bürokrasi okul örgütsel vatandaşlık davranışının bütün boyutlarını etkilemektedir. Okulun kuralcı bir tarz ile yönetilmesi okulun atmosferini olumsuz olarak etkilemektedir. Öğretmenlerin görüşlerine göre otoritenin hiyerarşik kullanımının artması ilişkilerin resmileşmesine neden olmaktadır.

The purpose of this study according to opinions of elementary school teacher’s was to explore influence of bureacracy on organizational citizenship behaviours in elemantary school. The population of study was 1355 teachers in 64 elemantary schools in uşak and its villages that employ more than 5 teachers in 2005-2006 school year. Private schools and Y.I.B.O and P.I.O were excluded from the analysis. The sample was composed of 538 teachers in 26 schools. The stratified sampling has been used to determine the study’s sample.Determined number of teachers in all schools were randomly selected. In study “bureaucratization questionnaire” which developed by yücel (1999) and again “organizational citizenship behaviours” which was developed by yücel have been used for measuring instruments.The number of questionnaries which returns as usable were 430. Frequency , percent, mean standart deviation and corelation to define relationship between bureaucracy and organizational citizenship , regretion to define at which mean bureacracy affects organizatioanal citizenship have been used to analyze of data .For comparing the teachers’ opinions according to seniority,sexuality and branch “annova and t test” have been applied. It was found that bureaucracy influenced on organizational citizenship in the study.Also bureaucracy effects whole dimension of the orgazinational citizenship behaviours of school.The normative management in schools effects school athmosphere negatively.The increase of using the hierarchical authority causes the relation to be more official.