Hasan Hilmî Hayatı, Edebî Kişiliği, Dîvânı ve Dîvânı’nın İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, XIX. yüzyılda yaşamış Tekke şeyhlerinden Hasan Hilmi’nin Dîvân-ı incelenmiştir. İnceleme üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Hasan Hilmi’nin hayatı, fikrî ve edebî yönü ve eseri hakkında bilgi verilmiştir. Hayatı ile ilgili bilgi eserinde mevcuttur. Fikri ve edebi şahsiyeti beyitlerden yola çıkılarak verilmiş, şairin düşünce dünyası ayrıntılı olarak işlenmiştir. Eserin Milli Kütüphane Yazmalar Kataloğu’ndaki bilgileri ve genel olarak içeriği incelemede bulunmaktadır. İkinci bölümde Dîvân’ın transkripli metni oluşturularak verilmiştir. Transkripsiyonda takip edilen sistem metnin öncesinde bulunmaktadır. Üçüncü bölümde de Dîvân’ın şekil özellikleri ile muhtevâsı incelenmiştir. Tasavvufî bir eser olan Hasan Hilmi Dîvânı na’tlardan oluşmaktadır. Bunun için na’tlar hakkında da giriş bölümünde açıklama yapılmıştır. Na’t türünde dini içerikli bir eser olduğu olduğu için Dîvân’da âyet, hadisler ve tasavvufî unsurlar yer almaktadır. Bu hususlar ele alınarak önemine göre ayrıntılı olarak incelenmiştir. Çalışmada gaye, na’tlardan oluşan Hasan Hilmi Dîvân’ını tanıtma vesilesiyle dönemin tasavvuf anlayışını ve na’t türünün edebîyatımızdaki yerini ortaya koymaktır.

In this study, the divan of the 19th century dervish sheikh Hasan Hilmi was investigated. The study consists of three parts. In the first chapter; the life, intellectual and literary works of Hasan Hilmi and information about his divan is given. Information about his life is available in his literary work. His literary and intellectual personality was analyzed on the basis of his verses and his intellectual world is presented in detail. The information in the National Library Manuscripts’ Catalog and general content of the work is given in the paper. In the second chapter, the literary form and the content of the Divan is examined. As a mystical work, Divan of Hasan Hilmi consists of na’ts (poems) . An explanation is given in the introduction for na’ts. In the Divan; verses, hadiths, and mystical elements are located since na’t is a kind of religious work. These subjects are investigated according to their importance and discussed in detail as well. In the third chapter, the transcriptional text of Divan is formed. The method of giving transcription is given beforehand the text. The aim of this study is to show the importance of na’t and the mystical thought of the given period depending on the introduction of the Divan of Hasan Hilmi.