Sutûrî, hayatı, edebî kişiliği ve dîvânı

Abstract

Hicrî 1828’de henüz sağ olduğu bilinen İbrahim Sutûrî, son dönem Divân şairlerindendir. Çalışmamızda, şiirlerinden yola çıkılarak Sutûrî’nin, hayatı, edebî şahsiyeti ve eseri hakkında bilgi verilmiş, Divânı’nın trankripsiyonlu metni oluşturulmuştur. Sutûrî’nin Divânı’ndan başka bir eseri bilinmemektedir. Divânı, 538 gazel, 3 muhammes, 2 müseddes, 2 tahmis, 1 müstezat, 1 mesnevi, 2 murabba, 3 kaside, 9 tarih ve 4 beyitten oluşmaktadır. Kullandığı nazım şekillerinin dağılımı Sutûrî’nin bir “Gazel Şairi” olduğunu ortaya koymaktadır. Divan şairlerinin halk şairlerinden etkilenmesi ve güçlü şiirler ortaya koyamaması, bunun yanında mahallileşme akımının da etkisiyle dilin giderek sadeleşmesi ve deyimlerin çokça kullanılması 19. yüzyıl Divan şiirinin belirleyici özelliklerindendir. Sutûrî Divânı’nda bu özellikleri görmek mümkündür. Divan şiirinin son döneminde Divan edebiyatı anlayışıyla şiirler ortaya koymaya çalışan şair, Divan şiirinin en güçlü şairlerinden Fuzûlî’yi ve üslûbunu kendine rehber seçmiş ve o üslûbun ustalığına erişmeye gayret etmiştir. Divân edebiyatının varlığını sürdürdüğü 19. yüzyıl şiir anlayışının ve sosyal hayatının ortaya konmasına Sutûrî Divânı’nın küçük de olsa bir katkı sağlayacağı düşünülmüştür. Sutûrî’nin hayatı, şiir anlayışı ve Divânı hakkında bilgiler verilerek onun kültür ve edebiyat dünyamıza kazandırılmasına çalışılmıştır.

Being known as alive in Muslim calendar 1828 ,İbrahim Sutûrî, is one of the Divan poets of last era .In our study, beginning with analyzing his poems, information is given about Suturi’s biography , literary identity and his work, his Divan’s transcripsioned text is formed. Any other work of Suturi’s is not known except his Divan. His Divan is consisted of 538 ghazals, 3 muhammes, 2 müseddes, 2 tahmis, 1 müstezat, 1 mesnevi, 2 murabba, 3 eulogies , 9 tarih ve 4 couplets. His usage of verse regulation manifests his being a “ghazal poet”. The effects of folk poets on Divan poets and their lack in producing strong poems , in addition to them the pureness of language and the usage of idioms with the effect of movement of localization are the characteristics of 19.century Divan poem. It is possible to see these characteristics in Suturi’s Divan. When Divan poem is dying in agony ,the poet is trying to produce poems with the mind of Divan literature , he chooses Fuzuli,one of the strongest poet of Divan and his style as a guide and he has done his best to become an expert of his style. Suturi’s Divan is considered as having a contribution, even it is a small contribution, in determining the last moment when Divan literature is in existence and manifesting 19.century poetry understanding and social life . The aim through the study is bringing him into our culture and literature world by giving information about Suturi’s life,his poetry understanding and his Divan.