Türk Demokrasi Hayatında 12 Mart 1971 Muhtırası

Abstract

Mustafa Kemal Atatürk, 23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni kurmakla yeni Türk devleti için demokrasiye doğru ilk adımlarını atmış, 29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyet’in ilanıyla bu süreç iyiden iyiye pekişmiştir. Fakat demokratik süreç fazla uzun sürmemiş, yapılan darbelerle verilen muhtıralarla kesintiye uğramıştır. Muhtıra; ordunun, doğrudan hükümeti devirip sivil idareyi ele alması yerine, ordunun kışlasında kalıp hükümeti uyarma olarak ifade edilir. 12 Mart 1971 günü uygulanan eylem de bu yönüyle muhtıradır. 12 Mart 1971 günü ordunun sivil idareye müdahalesiyle demokratik süreç 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra bir kez daha kesintiye uğramıştır. Her gerçekleştirilen bir eylemin sebebi olduğu gibi 12 Mart günü muhtıra verilmesinin de birtakım sebepleri vardır. Bu nedenler arasında; komünizmin tehlike olarak ortaya çıkması, öğrenci-gençlik ve işçi eylemlerinin önünün alınamaması, ordu içindeki cuntacılık faaliyetleri ve dış güçlerin etkisi vardır. Bu araştırmanın konusunu, 12 Mart 1971 muhtırasına giden süreçte yaşanan siyasi ve sosyal olaylar ile muhtıra verilmesinin nedenleri ve sonuçları oluşturmuştur.

Mustafa Kemal Atatürk initiated democracy for the new Turkish Government establishing the Turkish Grand National Assembly on April 23, 1920, and that went further with the declaration of republic on October 29, 1923. However, this democracy process did not last very long as it was disrupted by the military coups and memorandums. Memorandum is defined as army’s warning the government without taking any military action instead of toppling the government and taking it over . therefore, what happened on March 12, 1971 is a kind of Memorandum to the government from the army with this respect. With the military interruption civilian authority, democracy was disrupted once again since the military coup in 1960. As all action has some reasons, that note had several reasons as well, some of which are the emerging danger of communism, being unable to surprass the demostrations of students, the young, and the workers, allegations of military junta, and interruptions from other countries. The subject of this study is to examine political and social events right before the Memorandum of 1971 as well as its reasons and results.