Geleneksel Göynük Evlerinin Mekânsal Yapısı ve Koruma Önerileri

Abstract

Göynük fiziksel ve demografik yapıya bağlı olarak değişim yaşamasına karşın günümüze ulaşabilmiş geleneksel konutları ve anıtsal yapıları ile ön plana çıkan özgün bir yerleşimdir. Mevcut durumuyla çok az bozulmuş bir Osmanlı kasabası görünümündeki Göynük Anadolu’da Türk yaşam ve yerleşim kültürünün önemli örneklerinden biridir. Türk evi plan tipolojisine ve mekân kurgusuna uygun olarak biçimlenen ve geleneksel yaşam biçimini yansıtan Göynük evlerinin yaşatılması ve korunması kültür sürekliliğinin sağlanması açısından önemlidir. Bu çalışma Göynük kentsel dokusunda yer alan tescilli geleneksel konutların mekânsal yapısını irdelemeyi ve gelecek nesillerle aktarılarak yaşatılması gereken geleneksel ve tescilli konutların mekânsal özelliklerinin korunmasına yönelik öneriler üretmeyi amaçlanmaktadır. Çalışmanın kapsamında malzeme, yapım tekniği, süsleme ve plan özellikleri açısından 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başına tarihlenen evler yerinde yapılan çalışmalarla değerlendirilmiştir. Çalışmanın yöntemi Göynük evlerinin mekânsal yapısının yerleşim, kat adedi, plan şeması, parsel, iç mekân ve cephe düzeni ile taşıyıcı sistemi açısından irdelenmesidir.

Göynük is a original settlement which has traditional houses with the monumental buildings structures in the foreground from reaching to the present although it lived change depending on the physical and demographic structure. Göynük is one of the most important examples of the culture of life and settlement in Anatolia and within the current situation in a distorted view of Ottoman town Turkish house plan is shaped in accordance to the typology of fiction and space, and maintaining and protecting the traditional way of life that reflects the culture of their home Göynük is important to ensure continuity. This study is aiming the spatial structure of the traditional Göynük houses registered in the urban texture, transferred to future generations to preserve the traditional houses is to produce proposals for the protection of the spatial characteristics. Within the context of the study houses which are built in the end of 19. and beginning the 20. Century in terms of material, construction, and ornament and plan specification is evaluated in study field. Method of study is examination of the Göynük houses spatial structure, settlement, flat numbers, schema plan, and lot, interior space and facade organization and structure system.