Hayali Bey’in Gazellerinin (361-390) Şerhi

Abstract

“Hayali Bey’in Gazellerinin (361-390) Şerhi” adlı bu çalışmamız XVI. yüzyıl şairlerinden Hayali Bey Divanı’ndan seçilen otuz adet gazelin şerhinden oluşmaktadır. Çalışmamız, Hayali Bey’in gazellerinin anlaşılabilmesi ve hak ettiği değeri kazanması yönünden önem arz etmektedir. Çalışmamız ilk bölümünde Hayali Bey’in hayatı, edebi kişiliği ve eseri hakkında kaynaklardan ve incelediğimiz gazellerden yola çıkarak bilgi verilmiştir. İkinci bölüm Hayali Bey’in otuz adet gazelinin şerhinden oluşmaktadır. Gazelleri şerh ederken klasik şerh yöntemini kullandık. Her beyitten sonra kelimelerin anlamlarını belirterek, beyitleri öncelikle orijinal haliyle, sonra da günümüz Türkçesi ile nesre çevirdik. Daha sonra da beytin açıklamasına geçilmiştir. Açıklamalarda, kelimelerin divan şiirinde kullanım alanları, mecazi ve tasavvufi anlamları çeşitli kaynaklardan aktarılmıştır. Bu anlamlardan yola çıkarak şairin vurguladığı ve anlatmak istediği açıklanmaya çalışılmıştır. Her beyit sonunda mümkün mertebe edebi sanatlar izah edilmiştir. Sonuç kısmında, incelediğimiz gazellerden yola çıkarak Hayali Bey’in edebi kişiliği, tasavvufi eğilimi, orijinal hayalleri, kullandığı söz sanatları ve sevgili ile ilgili benzetme unsurları hakkında bilgi verilmiştir.

“The Ghazals(361-390) Explanations of Hayali Bey” entitled of our study from the XVI. century poets by the name of Hayali Bey in his Divan 30 selected parts has for med the ghazals explanations. In our study the understanding of Hayali Bey’s ghazals and by the aspect of its merits being understood has taken an important place.In the first part of our study, cleared up about Hayali Bey’s life, personal literary and about his work by the report of sources and was expressed through the ghazals studies.In the second parts, has consisted of Hayali Bey’s thirty ghazal’s explanation. We used to take advantage of classic explanation while ghazals had been explaining after every couplet, by signifying all word meaning, princıpally the original aspect of couplets, then of course had been translated to an easy Turkish language must used in present day and then later comes at the explanation of couplet. In the explanations, the using fied of words in Divan poem, metaphorical and mistical meanings has been registered in the variety of sources. According to these meanings were struggled to be explaining what the poet emphasized and tried to communicate. In the last of every couplet literary arts has been explained by an easy degree. In the conclusion part, during the study of ghazals through the personel literary of Hayali Bey, his mistical gravitation, his original dreams, the arts of speech what has used and about the beloving beauty has been informed.