Türk Havacılık Tarihi (1909-1954) Milli Mücadele Dönemi Öncesi Ve Sonrası Türk Havacılığı

Abstract

Havacılık alanında yapılan çalışmalar çok eski zamanlara dayanmaktadır. Tarihin en büyük değişimi ve modern havacılığın oluşturulması için üretilen tayyareler, XX. yüzyılın başlarında icat edilen önemli gelişmelerden biri olmuş, zaman içerisinde önemli savaş araçları haline gelmiştir. Tayyarelerin havadan yaptığı taarruzlarla savaşın kaderini değiştireceği ve ölüm saçan bir araç olarak kullanılabileceği Trablusgarp Savaşı’nda kendini göstermiştir. İmam Cevheri, Hazarfen Ahmet Çelebi, Lagari Hasan Çelebi, Leonardo Da Vinci, Montgolfier kardeşler, Cayley, Kaufman ile gelişen binlerce yıllık hayal ve özlem Wright kardeşlerle gerçek olmuştur. Havacılığın önemini anlayan devletler, kendi semalarını korumak ve düşmanlarını yenebilmek için havacılık sanayine büyük yatırım yapmışlardır. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde havacılık ile ilgili incelemeler yapılmış, batılı devletlerin orduları ile aynı tarihte tayyare ve balon kullanılması benimsenmiştir. Türk havacılığının kuruluş çalışmaları; 1909’da Mahmut Şevket Paşa’nın direktifi ile başlamış, 1911’de ilk havacılık komisyonu kurulmuştur. Havacılık Mektebi oluşturularak pilot ve makinist yetiştirmek hedeflenmiş ve gelecek savaşlarda havacılığın etkili kullanılması için hazırlık yapılması öngörülmüştür. 1912-1913 tarihleri arasındaki Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı’nda, Osmanlı Devleti’nin, elinde hiçbir hava aracının bulunmaması ve mevcut olanların da etkili kullanılmaması savaşın kaybedilmesinde en önemli etken olmuştur. Osmanlı havacılığı envanterine 1912-1918 tarihleri arasında yaklaşık 450-500 tayyare alınmıştır. 1920 yılında Osmanlı ordusunda havacılık lağv edilmiştir. Atatürk, havacılığın modern ve çağdaş hale getirilmesi için Cumhuriyet Döneminde büyük gayret ve emek harcamıştır. Tayyarelerin milli olanaklarla yurt içinde üretilmesi için hava harp sanayisinin kurulmasına öncülük etmiştir. 1923’den sonrası, devlet ve özel teşebbüs tarafından Türk havacılığının oluşturulması ve geliştirilmesi açısından önemli bir dönemi oluşturmuştur. Havacılık alanında ve tayyare sanayinde iyi niyetli olarak yapılan birçok girişime karşın olumlu sonuç alınamamış ve arzu edilen hedeflere ulaşılamamıştır.

The history of the work carried out in the field of aviation is very old. The greatest change in history and the creation of modern aviation has been one of the important developments invention of aircraft in the early 20 th century and has become a major battleground in time. It was in the Battle of Tripoli that aircraft could be used as an instrument to change the fate of the war with deaths from the air and to use it as a deathblower. Imam Cevheri, Hazarfen Ahmet Çelebi, Lagari Hasan Çelebi, Leonardo Da Vinci, Montgolfier brothers, Cayley, Kaufman’s thousands of years of dream and missing have been true with the Wright brothers. Understanding the importance of aviation, states have invested heavily in aviation industry to protect their own skies and defeat their enemies. In the last period of the Ottoman Empire, aviation studies have been made and it has been accepted that balloons and aircraft should be kept on the same date as the armies of the western states. Turkish Aviation establishment studies; It started with the directive of Mahmut Sevket Pasha in 1909 and the first Commission was established in 1911. The aim was to train pilots and mechanics by creating an Aviation School and to prepare for the effective use of aviation in future wars. In the 1912-1913 Balkan Wars and World War I, Turkish Aviation was the most important set in the absence of any means of air and the inability to use it effectively in the war. Although, approximately 450-500 planes were bought between 1912 and 1918 according to the Ottoman Aeronautical Inventory but Ottoman Aviation were abolished in 1920. Ataturk; in order to modernize aviation, he has made great efforts in the Republican era and has pioneered the establishment of the Air War Industry for the production of aircraft with national capabilities in the country. It constituted an important period in terms of the establishment and development of Turkish Aviation by the state and private enterprise after 1923. In spite of many attempts made in the field of aviation and Airplane Production Industry in good faith, no positive result has been obtained and the desired targets have not been achieved.