Atık Lastikten Elde Edilmiş Pirolitik Sıvının Asidik Kükürt Giderim İşleminin Optimizasyonu

Abstract

Atık lastikler çevre kirliliğine neden olan ve polimerik özellikte olduğundan yok olması çok uzun yıllar süren malzemelerdir. Sürekli gelişen otomotiv sanayisi ve artan lastik tüketimi nedeniyle atık lastik oluşumu günden güne artmakta ve bunların geri dönüşümü üzerine araştırmalar yapılmaktadır. Piroliz atık lastiklerin değerli kimyasallara ve yakıtlara dönüştürülmesinde verimli bir yöntemdir. Ancak, lastik dayanıklılığını arttırmada kullanılan kükürt içerikli maddeler piroliz sonrası elde edilen ürünlerin içerisinde yer almakta ve tekrar çevresel sorunlar yaratmaktadır. Bu durum, piroliz sonrası elde edilen ürünlerin kullanımını kısıtlamaktadır. Bu çalışmada atık lastiklerin pirolizi sonucu elde edilmiş pirolitik sıvının asidik ortamda kükürt giderme işlemi yapılmıştır. Pirolitik sıvının yüksek kükürt içeriğini azaltmak amacıyla H2SO4 çözeltisi kullanılmıştır. Çalışmada H2SO4 konsantrasyonu, bekleme süresi ve karıştırma süresi faktörlerinin kükürt giderim işlemine etkisi araştırılmıştır. Çalışmada, bu üç faktörün farklı kombinasyonlarını kullanarak 8 farklı deney tasarlanmıştır. Kükürt giderim işlemi gerçekleştirilen her numunenin kükürt içeriği XRF yöntemiyle analiz edilmiştir. Optimum kükürt giderme verimi ve koşulları MINITAB 17 yazılımından faydalanılarak tespit edilmiştir. %10 H2SO4 çözeltisi, 1 saat karıştırma ve 8 saat bekleme süresi ile yapılan desülfürizasyon işlemi kükürt gideriminin en yüksek olduğu parametreler olduğu görülmüştür. Bu parametreler kullanılarak %32 oranında kükürt giderimi sağlanmıştır. Tüm numunelerin yoğunluk, viskozite ve pH değerleri belirlenmiştir. Seçilen numunelerin kalorifik değerleri tespit edilmiştir. Optimum koşullarda elde edilmiş numunenin içerdiği kimyasal bileşikleri detaylı olarak tespit etmek amacıyla GC-MS analizi yapılmıştır.