Gastronomik kimlik oluşturmada coğrafi işaretli ürünlerin etkisi: Afyonkarahisar örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı Afyonkarahisar’a yönelik gastronomik kimlik oluşturmada coğrafi işaretli ürünlerin etkisinin belirlenmesidir. Sosyal bilimler alanında gerçekleştirilecek bu araştırma ele aldığı konu ve sonuçları bakımından tanımlayıcı araştırmalara örnek teşkil etmektedir. Afyonkarahisar ili genelinde gerçekleştirilen araştırmanın evrenini il genelinde gastronomi alanında faaliyet gösteren beş yıldızı otellerde konaklayan yerli turistler oluşturmaktadır. Araştırmanın amacının gerçekleştirilmesi için anket tekniği ile veriler toplanmıştır. Kullanılan anket temel olarak beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde katılımcıların demografik ve bazı bireysel özelliklerini içeren kapalı uçlu sorulara yer verilmiştir. İkinci bölümde Afyonkarahisar’ın bilinirliğinde etkili olan gastronomik ürünlerin önem düzeyini belirlemeye yönelik 11 adet ürün (kaymak, sucuk, şekerleme, patates, haşhaş, pastırma, patatesli ekmek, vişne, afyon yemeği, kiraz ve yumurta) sunulmuştur. Anketin üçüncü bölümünde katılımcıların Afyonkarahisar’daki gastronomik ürünlere ilişkin genel görüşleri sorulmuştur. Dördüncü bölümde ise coğrafi işaret almış gastronomik ürünlerin gastronomik kimlik oluşturmadaki şehre etkisini belirlemeye yönelik 8 tane önermeye yer verilmiştir. Anketin son bölümü olan beşinci bölümde ise gastronomik ürünlerin şehrin bilinirliğini üzerine etkisini belirlemeye yönelik önermelere yer verilmiştir. Anketin dördüncü ve beşinci bölümündeki her bir madde için 5’li Likert tipi derecelendirmeli ifadelere yer verilmiştir. Elde edilen veriler analiz edilmiş, analiz sürecinde tanımlayıcı (betimleyici) istatistiklerden faydalanılmıştır. Araştırmanın son aşamasında analizler sonucunda elde edilen bulguların literatür bilgileri ile karşılaştırılması yapılmış, coğrafi işaretli ürünlerin gastronomik kimlik oluşturmada etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada coğrafi işaretli gastronomik ürünlerden önem sıralamasında birinci sırada kaymak, ikinci sırada sucuk ve üçüncü sırada şekerleme sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada literatüre ve sektör işletmelerine katkıda bulunmak amacıyla çeşitli önerilerde bulunulmuş, bölgeye özgü diğer gastronomik ürünler içinde coğrafi işaretleme başvurusu yapılması için bir farkındalık oluşturulmaya çalışılmıştır.

The aim of this study is to determine the effect of geo-labeled products in forming gastronomic identity for Afyonkarahisar. This research in the field of social sciences is an example of descriptive research in terms of the subjects and results it deals with. The frame of the research to be carried out in the province of Afyonkarahisar consists of local tourists who live in five star hotels operating in the gastronomy area. Data were collected by survey technique to achieve the purpose of the research. The questionnaire used consists of five parts. In the first part, closed-ended questions including demographic and some individual characteristics of the participants were given. In the second part, 11 products (clotted cream of milk, sausage, confectionery, potatoes, poppy, preserve of dried meat, potato bread, sour cherry, opium meal, cherry and egg) are presented to determine the importance of the gastronomic products that are effective in Afyonkarahisar. In the third part of the questionnaire, the participants were asked about the general views of the gastronomic products in Afyonkarahisar. In the fourth chapter, there are 8 propositions aimed to determine the effect of gastronomic products that have geographical signs on the city. In the fifth section of the survey, there are suggestions for determining the effect of gastronomic products on the city's recognition. For each item in the fourth and fifth part of the questionnaire, 5-point Likert-type rated expressions are included. The data obtained were analyzed and descriptive statistics were used in the analysis process. In the final stage of the study, the results of the analyzes were compared with the literature, and it was concluded that the geographically-marked products were effective in creating gastronomic identity. In the research, the first order in terms of geo-labeled gastronomic products was kaymak(clotted cream of milk) , the second was sucuk(beef sausage) and the third order was confectionary. In the study, various suggestions were made to contribute to the literature and sector enterprises, and an awareness was made to make geo-marking applications in other gastronomic products specific to the region.