Lise öğrencilerinde siber zorbalık ve siber mağduriyetin internet için eleştirel okuryazarlık düzeyleri ile ilişkisi: (Afyonkarahisar ili örneklemi)

Abstract

Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin siber zorbalık ve siber mağduriyet düzeyleri ile internet için eleştirel okuryazarlık düzeylerini belirlemek, siber zorbalık/ mağduriyet düzeyleri ile internet için eleştirel okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkileri incelemektir. Ayrıca lise öğrencilerinin demografik özelliklerine göre siber zorbalık/mağduriyetve internet için eleştirel okuryazarlık düzeylerinde farklılaşma olup olmadığını incelemek de araştırmanın diğer amacıdır. İlişkisel tarama modelinde gerçekleştirilen araştırmanın örneklemini,2018-2019 eğitim öğretim yılında Afyonkarahisar ili meslek liselerinden basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle belirlenmiş 400 lise öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmada veriler “Kişisel Bilgi Formu”, “Siber Mağdur-Zorba Ölçeği” ve “İnternet İçin Eleştirel Okuryazarlık Ölçeği” ile toplanmıştır. Elde edilen veriler bilgisayar ortamında analiz edilmiştir. Verilerin analizinde frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma istatistiklerinin yanında, Kruskal Wallis H- Testi, Mann Whitney U-Testi ve Spearman Sıra Farkları Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, lise öğrencilerinin siber zorbalık ve mağduriyetlerinin düşük düzeyde, internet için eleştirel okuryazarlıklarının orta düzeyde olduğu saptanmıştır. Lise öğrencilerinin siber zorbalık/ mağduriyet düzeyleri ile internet için eleştirel okuryazarlık düzeyleri arasında anlamlı ilişkiler olmadığı belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca öğrencilerin bölümlerine göre,siber zorbalık/mağduruiyetve internet için eleştirel okuryazarlık düzeylerinde farklılıkolduğu belirlenirken, sınıflarına ve ailelerinin gelir düzeylerine göre farklılık olmadığı saptanmıştır.