Türkiye’nin yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin ekonomik analizi

Abstract

Bu çalışmada Türkiye’nin yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin mevcut ekonomik görünümünü ortaya koyduktan sonra sektörün yurtdışına açılmada karşılaştığı sorunlar belirlenecek ve bazı politika önerileri sunulacaktır. İnşaat sektörü yarattığı katma değer, istihdam kapasitesi, 200’den fazla alt sektörü sürükleme potansiyeli ve sağladığı döviz girdisi ile önemli bir sektördür. Her yıl Türkiye gayrisafi yurtiçi hasılasının yaklaşık %7-9 inşaat sektörü tarafından yaratılmaktadır. Bu sektör toplam istihdamın yaklaşık %8’ini doğrudan sağlamaktadır. Sektörün ilişkili olduğu diğer sektör de hesaba katılırsa bu rakam %30’lara kadar çıkmaktadır. 2018 yılı itibariyle dünyadaki en büyük 250 uluslararası müteahhitlik firması arasında Türk müteahhitlik firmaları 44 firmayla Çin’den sonra ikinci sırada gelmektedir. Türk müteahhitlerinin yurt dışında üstlendikleri iş hacmi yılda ortalama 20 milyar dolar seviyesindedir. Bu rakam 250 uluslararası müteahhitlik firmasının toplam gelirlerinin yaklaşık %4.5’ine karşılık gelmektedir. Bu rakamlar şunu göstermektedir: 250 uluslararası firmanın yaklaşık %17.5’i Türk firmalarından oluşurken, bu firmaların toplam gelirden aldıkları pay yaklaşık %4.5’tir. Bu rakamları şu şekilde yorumlamak mümkündür. Türk firmaları yüksek bedelli projelerde değil düşük bedelli projelerde yer almıştır. Türk inşaat firmalarına küresel rekabette güç veren önemli faktörlerden birisi Türkiye'nin sahip olduğu coğrafi konumudur. Bunun dışında uluslararası standarttaki hizmetleri rakiplerine göre daha uygun fiyatlardan sunması, sağladığı yüksek müşteri memnuniyeti, iş ortaklığı bakımından güvenilir olması, engin uluslararası deneyimi, çevre ülkelerdeki iş ortamlarına aşina olmaları, sahip olduğu kalifiye insan gücü ve risk alma potansiyeli Türk müteahhitlerine küresel rekabette üstünlük sağlayan diğer önemli faktörlerdir. Yapılan bir çalışmaya göre, Türk müteahhitlik firmalarının yurtdışına açılma sürecinde karşılaştıkları sorunlar şu şekilde sıralanabilir: Hedef pazarlarda yaşanan bölgesel ve siyasi istikrarsızlıklar, ekonomik konjonktürün geleceği ile ilgili belirsizlikler, yüklenilecek taahhütler için gerekli finansmanın temininde yaşanan güçlükler, firmaların yeni pazarlardaki hukuki ve kurumsal yapı hakkında yeterince bilgi sahibi olmaması. Ayrıca firmaların sahip olduğu bilgi ve tecrübelerinin dış piyasalarda tanıtılmasında karşılaşılan güçlükler, firmaların yetiştirdiği kalifiye işgücünün rakip firmalarca transfer edilmesi, firmanın uzmanlık alanı bakımından rekabet avantajına sahip olduğu projelerin ihalelerini kazanamaması ve yüksek teknik araç gereç maliyetleri karşılaşılan diğer önemli sorunlar arasında saymak mümkündür. Sektörün yurtdışına açılmasında karşılaşılan sorunların çözülmesi durumunda ülke ekonomisi açısından çok önemli potansiyel taşımaktadır. Diğer taraftan pazarın genişletilmesi için Türk müteahhitlik firmalarının etkin olduğu geleneksel pazarlar olan Avrasya, Orta Doğu, Körfez ve Kuzey Afrika coğrafyalarına Sahra-altı Afrika ve Asya pazarlarının da eklenmesine yönelik girişimde bulunulmadır. Ayrıca, Türk müteahhitlik firmalarının katma değeri yüksek projelerde yer almasının temin edilmesi gerekmektedir. Firma ölçeklerinin büyütülmesi ve Türk firmalarının ortak iş yapma bilincinin artırılması katma değeri yüksek ve prestijli uluslararası projelerin üstlenilmesinin yolunu açacaktır. Böylece firmalarımız uluslararası pazarlarda daha sağlam bir şekilde yer alacaktır. Ülke ekonomisine katkısı daha da artacaktır.

In this study, the current economic outlook of Turkey's international contracting services will be given. Then, the problems faced by the sector while opening to the world will be determined and some policy proposals will be presented. The construction sector is an important sector with the added value it creates, employment capacity, the potential of dragging more than 200 sub-sectors and the foreign exchange input it provides. Each year, the construction industry creates about 7-9% of Turkey's gross domestic product. This sector provides about 8% of total employment directly. If the other sector in which the sector is related is taken into account, this ram goes up to 30%. As of 2018, Turkish contracting firms ranked second after China with 44 companies among the 250 largest international contracting companies in the world. The volume of work undertaken by Turkish contractors abroad is approximately 20 billion dollars per year. This figure corresponds to approximately 4.5% of the total revenues of 250 international contracting firms. These figures show that approximately 17.5% of the 250 international firms are Turkish firms, while the share of these firms in total revenue is about 4.5%. It is possible to interpret these figures as follows. Turkish firms have been involved in low-cost projects, not high-cost projects. One major factor in global competition that empowers the Turkish construction companies is Turkey’s geographical location. In addition, Turkish companies provide services of international standards at more favorable prices than its competitors. They provide high customer satisfaction. They are reliable in terms of business partnership. They have vast international experience. They are familiar with business environments in neighboring countries. They have qualified manpower and risk-taking potential. According to a study, the problems faced by Turkish contracting firms in the process of opening abroad can be listed as follows: Regional and political instability in target markets, uncertainties about the future of economic conjuncture, difficulties in providing financial support for contracts to be taken, lack of knowledge on legal and institutional structure in new markets. In addition, the difficulties encountered in introducing the knowledge and experience of the firms in foreign markets, transferring the qualified work force of the firms by competing firms, not being able to win the tenders of the projects in which the firm has competitive advantage, and high technical equipment costs. If the problems encountered in the opening of the sector abroad are solved, it has a significant potential for the national economy. On the other hand, in order to expand the market, an attempt is made to add sub-Saharan Africa and Asia markets to the Eurasian, Middle East, Gulf and North Africa geographies, which are traditional markets where Turkish contracting firms are active. In addition, it is necessary to ensure that Turkish contracting firms take part in high value-added projects. Increasing the firm scales and increasing the awareness of Turkish firms for joint business will pave the way for undertaking prestigious international projects with high value-added. Thus, our companies will take a more solid place in international markets. Its contribution to the national economy will increase.