Arktik salınımın yıllar arası gösterdiği eğilimler ile Türkiye’de minimum ortalama sıcaklık değerleri üzerindeki etkileri

Abstract

Türkiye’de boydan boya seçilen 32 istasyondan alınan aylık minimum ortalama sıcaklık değerleri ile arktik salınım indis değerleri arasında anlamlı negatif bir korelasyon olduğu gözlemlenmektedir. Bununla birlikte Türkiye’nin batısına gidildikçe istasyonların arktik salınıma verdiği tepki giderek ilginç bir şekilde değişmekte, korelasyon anlamlık dereceleri daha zayıf hale gelmektedir. Korelasyon değerleri üzerinde karasal, denizel faktörlerin açık etkilerinin olduğunu görmekteyiz. Bu etki sıcaklık değerleri ile atmosferik salınımlar arasında daha net bir şekilde görülmektedir. Arktik salınım özellikle karasal iklimin egemen olduğu yerlerde bulunan istasyonların sıcaklık değerleri üzerinde etkilidir. Öte yandan denizel iklimin egemen olduğu alanlarda yer alan istasyonlarda bu etki ya çok zayıf ya da çok anlamsız bir korelasyon şeklindedir. Genel olarak aylık minimum ortalama sıcaklık değerleri ile arktik salınım indis değerleri arasında negatif bir korelasyon mevcuttur. Başka bir ifade ile arktik salınım indis değerleri düştükçe Türkiye’de aylık minimum ortalama sıcaklıklar artmaktadır. Arktik salınımın Türkiye’deki istasyonların aylık minimum ortalama sıcaklık değerleri üzerindeki etkileri barizdir. Eğilimler Aralık, Ocak, Şubat ve Mart aylarında anlamlıdır.

It has been observed that there is a significant negative correlation between arctic oscillation’s index values and the monthly mean minimum temperature values taken from the 32 stations chosen across Turkey. However, more interestingly the reaction of the stations to the Arctic Oscillation and the degree of the significance of the correlations become weaker as we move in a west direction. We also see that the factors of continentality-maritim have also obvious effects on the correlation values. This effect is more clearly seen between the temperature values and the atmospheric oscillations. The Arctic Oscillation is particularly effective on the temperatures from the stations located in areas where continental climate prevails. On the other hand, this effect is either too weak or gives an insignificant correlation in the stations located in areas where maritime climate prevails. Generally there is a negative correlation between the monthly minimum mean temperature values of the stations and the index value of the Artic Oscillation. In other words, as the index values of the Arctic Oscillation decrease, the monthly mean minimum temperatures in Turkey increase. The Effects of Arctic Oscillation over monthly minimum mean temperature values of the stations in Turkey are clear. Trends are significant in December, january February and march.