Gnss ölçüleri ile tektonik hareketlerin modellenmesi: gülbahçe fayı örneği

Abstract

Bu çalışmada, İzmir kenti ve çevresi için deprem üretme potansiyeli olan diri faylardan Gülbahçe fayının kinematik yapısı incelenmektedir. İzmir’in Urla, Çeşme ve Karaburun ilçelerinin bir kısmını içeren çalışma bölgesinde, 17 noktalı bir GNSS ağı kurularak, ağa ait noktaların geçmiş yıllardaki GNSS ölçüleri çeşitli kurum ve kuruluşlardan temin edilmiştir. Kurulan ağda 2019 yılında 1 kampanya ölçü gerçekleştirilmiştir. Ağa ait elde edilen toplam 3 kampanya GNSS ölçüleri ile çalışma bölgesinin güncel hız ve gerinim alanları hesaplanmıştır. Gerinim alanları incelendiğinde, Gülbahçe fayının üzerinde ve kuzey ucunun yer aldığı Gülbahçe Körfezi içerisinde KKD-GGB açılma ve KKB-GGD sıkışma bileşenlerinin baskın olduğu görülmektedir. Gerinim alanları fay düzlemi ile birlikte incelendiğinde, fayın mekanizması sol doğrultu atımlı olarak düşünülmektedir. Literatürde sağ doğrultu atımlı olarak tanımlanan fayın mekanizması hakkında daha iyi yorum yapabilmek için rölatif hız kombinasyonları elde edilmiştir. Bu kombinasyonlarda da fay mekanizmasının sol doğrultu atımı işaret ettiği görülmektedir. Gerinim parametreleri yardımıyla, çalışma bölgesinin Mw≥6 ve Mw≥7 için jeodezik deprem tekrarlama haritaları üretilmiştir. Bu haritalar incelendiğinde, çalışma bölgesinin Mw≥ 6 için 65-120 yıl Mw ≥7 için 790-4330 yıl tekrarlama periyotlarına sahip olduğu görülmektedir.

In this study, the kinematic structure of the Gülbahçe fault is examined, which is one of the most active faults and have the potential to generate earthquakes in Izmir and its surroundings. A GNSS network with 17-site was established in the region, which includes some parts of Urla, Çeşme and Karaburun districts of Izmir. GNSS measurements on the sites of the network were carried out from various institutions and organizations in the past years. One campaign measurement was carried out on 6 sites in 2019. Velocities of the sites and strain fields of the region were calculated. When the strain fields are examined, it is seen that the NNE-SSW extension and NNW-SSE compression are dominant on the fault and in the Gulf of Gülbahçe. Strain fields show that the fault type of Gülbahçe fault is left strike-slip. The same situation could be seen in the relative velocities. Using strain parameters, geodetic earthquake recurrance periods for Mw≥6 and Mw≥7 were calculated. According to these periods, the region has recurrence periods of 65-120 years for Mw≥ 6 and 790-4330 years for Mw ≥7.