İzmir-Balıkesir transfer zonu ve çevresindeki güncel deformasyonların gnss yöntemi ile incelenmesi

Abstract

Bu tez çalışması kapsamında İzmir-Balıkesir Transfer Zonu (İBTZ) ve çevresinin güncel deformasyonunu belirlemek amacıyla 62 noktalık bir GNSS ağı oluşturulmuştur. Ağda yer alan noktaların geçmiş yıllardaki ölçüleri temin edilmiş ve ihtiyaç duyulan noktalarda 2018-2019 yıllarında 2 GNSS kampanyası gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler GAMIT/GLOBK yazılımı ile değerlendirilmiş ve bölgenin Avrasya sabit (ITRF2008) hız alanı üretilmiştir. Bu hız alanı ile önceki çalışmalarda yayımlanan hız alanları dönüşüm sağlanarak birleştirilmiş ve 111 noktalık kapsamlı bir hız alanı oluşturulmuştur. Elde edilen güncel hız alanı yardımıyla bölgenin gerinim alanı ve Mw≥5.5, Mw≥6, Mw≥6.5 ve Mw≥7 büyüklüğündeki depremler için jeodezik deprem tekrarlama periyotları belirlenmiştir. Bölge için önceki çalışmalarda önerilen blok modeller test edilmiş ve bölgeye dair yeni bir blok model geliştirilmiştir. Son olarak bölgede yer alan fayların deprem üretme potansiyelleri hesaplanmıştır.

Elde edilen sonuçlar önceki çalışmalarla uyumlu olarak İBTZ ve yakın çevresinin 18-28 mm/yıl ile güneybatı yönünde hareket ettiğini göstermektedir. Havzan-Balıkesir Fay Zonu (HBFZ), Gelenbe Fay Zonu (GFZ) ve Karaburun Yarımadasında (MoF civarı) gerinimlerin yüksek olduğu ve bu bölgelerde jeodezik deprem tekrarlama periyotlarının düşük olduğu (Mw ≥ 6 için ~100 yıl, Mw ≥ 7 için ~1000 yıl) belirlenmiştir. HBFZ üzerinde yer alan Gökçeyazı-Ovacık-Kepsut segmentlerinin birleşim bölgesinde gerinimlerin 170 ns/yıla ulaştığı ve bu segmentlerin Mw:7.3 büyüklüğünde bir deprem üretme potansiyeline sahip olduğu hesaplanmıştır. Bölgenin 6 blok ve 16 segmentten oluşan ve açılma rejiminin baskın olduğu bir blok model ile temsil edilebileceği değerlendirilmiştir.

In this research, a 62-site GNSS network was generated to determine deformations in İBTZ and its surrounding. Old data of these sites were prosided and 2 campaign GNSS measurements were carried out in 2018-2019 where needed. All data were evaluated with GAMIT / GLOBK software and the region's Eurasian fixed (ITRF2008) velocities were calculated. By combining this velocities with the velocities published in previous studies, a comprehensive velocity field of 111 sites was obtained. Using this velocity field, strain area and the geodetic earthquake recurrence periods for Mw ≥ 5.5, Mw ≥ 6, Mw ≥ 6.5 and Mw ≥ 7 earthquakes were calculated. In addition, a new block model for the region has been suggested. Finally, the earthquake potential of the faults in the region has been calculated. The results show that IBTZ and its immediate surroundings move in the southwest direction with 18-28 mm/yr. The strains were high around HBFZ and MoF, therefore, the earthquake recurrence periods were low in these regions (for Mw ≥ 6 approximately 100 years, Mw ≥ 7 approximately 1000 years). It has been calculated that the segments on HBFZ may cause an earthquake with a maximum magnitude of Mw: 7.3. It was evaluated that the region could be represented by a model consisting of 6 blocks and 16 segments where the extension regime was dominant.