Somut olmayan kültürel miras değerlerinin turizme yansımaları: Ebru sanatı üzerine bir inceleme

Abstract

Somut olmayan kültürel miras, toplumların sahip olduğu ve kuşaktan kuşağa aktarılan kültürel değerleri ifade etmektedir. Bu miras değerlerinin korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için 2003 yılında UNESCO tarafından ‘koruma’ ve ‘yaşatma’ temeline dayanan “Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi” yapılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti de 2006 yılında sözleşmeye taraf olmuş ve miras niteliği taşıyan bir takım kültürel değerlerini “Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi”ne yazdırmıştır. Konuyla ilgili olarak yapılan çalışmalarda söz konusu bu kültürel değerlerin; sosyal, ekonomik, kültürlerarası etkileşim, tanıtım ve turizm açısından bölgesel ve ulusal düzeyde katkı sağladığı vurgulanmaktadır. 2014 yılında Türk kâğıt süsleme sanatı olarak listeye giren “Ebru” sanatı da ulusal ve uluslararası düzeyde yapılan organizasyonlar ile bu potansiyele sahip olmakla birlikte, ebru sanatının söz konusu bu katkılarına yönelik özel bir çalışmaya rastlanmamıştır. Özellikle, geçmişten getirilen ve önemli bir kültür değeri olan Ebru sanatının, yine ülkemizin gelişmesinde önemli bir stratejik sektör konumunda olan turizm ile ilişkilendirilmesi noktasında da herhangi bir çalışmaya rastlanmaması bu çalışmanın çıkış noktasını oluşturmuştur. Bu çerçevede konunun önemini ve bu alanda yapılacak olan gelecek çalışmalara yön vermesi bakımından kavramsal nitelikte ve ikincil veriler kullanılarak ele alınan bu çalışmanın amacı, somut olmayan kültürel miras değerlerinin turizme yansımaları bağlamında önemli bir değerimiz olan “Ebru” sanatının turizm sektörüne olası yansımalarını inceleyerek bu alanda yapılacak çalışmalara katkı sağlamaktır.

Intangible cultural heritage expresses the cultural values possessed by societies and transmitted from generation to generation. In order to ensure the preservation and sustainability of these heritage values, in 2003 "Convention on the Conservation of Intangible Cultural Heritage" was made by UNESCO on the basis of protection and survival. The Republic of Turkey was also a party to the agreement in 2006 and has written a number of its heritage cultural values to the "Intangible Cultural Heritage List". In the studies related to the subject emphasized that these cultural values, in terms of social, economic, cultural interaction, promotion and tourism make contribute at the regional and national levels. The art of "Ebru", which entered the list as a Turkish paper decoration art in 2014, also has this potential with national and international organizations. Particularly, there is no specific study for the contribution of Ebru art. Especially, the starting point of this study is we have not encountered any study about the art of Ebru which is an important cultural value from the past and also relation with tourism which is an important strategic sector in the development of our country. The aim of this conceptual study that will give direction to future studies on this field, is to contribute to the studies to be done by examining possible reflections of "Ebru" art, which is an important value in the context of tourism reflections of intangible cultural heritage values.